PEYGAMBERiMiZ ( s.a.v ) in DiLiNDEN HADiSLERLE TENBiHAT TENBiHAT 3. bölüm

TENBiHAT

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Herkes $u Alti $eyle mesgul olurken,
Sizde diger $u Alti seyle mesgul olun :
1- Herkes çok amellerle mesgul olurken,
siz de en güzel amelle mesgul olun.
2- Herkes nafilelerle mesgul olurken,
siz de Farzlarla mesgul olun.
3- Herkes DI$INI düzeltmeye çalisirken,
siz de içinizi düzeltmeye çalisin.
4- Herkes baskalarinda kusur ararken,
siz de kendi kusurlarinizla ugrasin.
5- Herkes dünyayi imar etmeye çalisirken,
siz de ahiretinizi imara çalisin.
6- Herkes yaratilmislarin takdirini ararken,
siz de Yaratanin rizasini aramaya çalisin.
T.G/535

Arifin özelligi Alti'dir :
1- Allah'in adini aninca,iftihar eder,
2- Kendisinden bahsederken küçümsenir,
3- Allah'in ayetlerine ibretle bakar,
4- içinden geçen kötülüge SIKILIR,
5- Allah'in affediciligini aninca sevinir,
6- Günahlarini hatirlayinca Tevbe eder.
T.G/98

Alti konuda garanti verene Cennet var :
1- Dogru söylemekte,
2- Verilen sözü yerine getirmekte,
3- Emanete riayette,
4- Edep yerini korumakta,
5- Harama bakmamakta,
6- Elleri harama uzatmamakta.
T.G/150

Söz tasiyana karsi yapilacak alti sey :
1- Ona inanmamak,
2- Onu huyundan vaz geçirmeye çalismak,
3- Ondan nefret etmek,
4- Söz ta$inilana karsi kötü düsünmemek,
5- Ta$inilan söz hakkinda arastirma yapmak,
6- Kogucu gibi olmamak.
T.G/170

Alti kimse Cehenneme girer :
1- Yaptigi zulüm yüzünden,Devlet adami,
2- Kabilecilik yüzünden Araplar,
3- Kibir yüzünden,zenginler,
4- Hile yüzünden,tüccarlar,
5- Cehalet yüzünden köylüler,
6- Hased=Kiskançlik yüzünden,Alimler,
T.G/173

Alti seyi bil :
1- Hasid'de huzur olmaz,
2- Cimride Vefa olmaz,
3- Kederlinin arkadasi olmaz,
4- Yalancida,mertlik olmaz,
5- Haine görü$ü sorulmaz,
6- Kötü huylu kimse,efendi olmaz.
T.G/179

Müslümanin müslüman üzerindeki Alti hakki :
1- Karsilasinca Selamlasmak,
2- Davetine icabet etmek,
3- Nasihatini dinlemek,
4- Aksirip'da Hamd'edince"Yerhamûkellah"demek,
5- Hastalaninca ziyaret etmek,
6- Ölünce Cenazesine gitmek.
T.G/175

Cahil,alti $eyle belli olur :
1- Her seye kizar,
2- Faydasiz yere konusur,
3- Malini yerinde sarf'etmez,
4- Sirrini herkese söyler,
5- Herkese güvenir,
6- Dost ve düsmanini seçemez.
T.G/209

Mü'min alti özellik tasir :
1- Yol gösterici ilim sahibidir,
2- Salih dost edinir,
3- Düsmanini tanir,
4- Gece ve gündüzden ibret alir,
5- Kimseye haksizlik yapmaz,
6- Ölüme hazirliklidir.
T.G/221

Alti seyi yapan Cennete girer :
1- Allah'a kulluk yapan,
2- $eytana karsi çikan,
3- Hakki taniyip, ona uyan,
4- BATILI taniyip,ondan uzaklasan,
5- Dünyayi taniyip,onu redd'eden,
6- Ahireti tiniyip,ona talip olan.
T.G/236

Namazin sartlari altidir :
1- Hadesten taharet,
2- Necasetten taharet,
3- Setri Avret,
4- Vakit,
5- Niyet,
6- Istikbali kible.
T.G/278

Namazin Rükûnlari altidir :
1- iftitah Tekbiri,
2- Kiyam,
3- Kiraat,
4- Rükû,
5- Sücut,
6- Kade-i ahirede oturmak.
T.G/279

$u alti özellik,baslica hayirli amellerdendir :
1- Allah düsmanlariyle savasmak,
2- Yazin Oruç tutmak,
3- Musibet karsisinda Sabirli olmak,
4- Hakli iken bile,tartismadan kaçinmak,
5- Bulutlu günlerde Namazi erken kilmak,
6- Kis günlerinde.güzelce abdest almak.
T.G/335

Alti mühim nasihat :
1- Dünyada kalacagin kadar dünya için çalis,
2- Ahirette kalacagin kadar,ahiret için çalis,
3- Rabbine muhtaç oldugun kadar ibadet et,
4- Gücünün yettigi kadar,cehennemden kurtulmaya çalis,
5- Azaba dayanacagin kadar günah i$le,
6- Mümkünse,Allah'in görmeyecegi yerde günah yap.
T.G/461

Alti $ey hakkinda söz verin,size kefil olayim :
1- Konusunca yalan söylemeyin,
2- Verdiginiz sözden caymayin,
3- Emanete hiyanet etmeyin,
4- Gözlerinizle harama bakmayin,
5- Avret yerlerinizi haramdan koruyun,
6- El ve ayaklarinizi haramdam uzak tutun
Ve Cennete girin.
T.G/463

$u alti seyden önce Salih amel yapin :
1- Güne$ batidan dogmadan,
2- Deccal ortaya çikmadan,
3- Her tarafi duman sarmadan,
4- Dabbetül arz ortaya çikmadan,
5- Eceliniz gelmeden,
6- Kiyamet kopmadan.
T.G/574

Alti sey, alti halde gariptir :
1- içinde Namaz kilinmayan mescid,
2- Kapali kalip,okunmayan Kur'an,
3- FASIKIN kalbinde hapsedilmis Kur'an,
4- Zalim koca'nin elinde Saliha kadin,
5- Zalim amirin eli altinda Salih memur,
6- Cemaati tarafindan dinlenmiyen Alim.
T.G/496

Alti sey seni davet eder :
1- Nefsin,masiyete davet eder,
2- iblis,dinini terke davet eder,
3- Heva, $ehvetlerden yana davet eder,
4- Dünya, kendini sevdirmeye davet eder,
5- Azalarin seni günahlara davet eder,
6- Allah,seni magfirete davet eder.
T.G/496

Alti sey, alti seyde gizlidir :
1- Allah'in rizasi,Taatlarda gizlidir,
2- ismi Azam,Kur'anda gizlidir,
3- Evliyaullah,insanlarin arasinda gizlidir,
4- Ölüm, ömür içinde gizlidir,
5- Kadir gecesi,Ramazan ayinda gizlidir,
6- Salâti'vus, be$ vakit Namaz içinde gizlidir.
T.G/496

Alti seyi bilmek gereklidir :
1- Allah'i bilip, ona itaat etmeyi,
2- $eytani bilip, ona isyan etmeyi,
3- Batili bilip,ondan sakinmayi,
4- Hakki bilip, ona uymayi,
5- Ahireti bilip, ona talip olmayi,
6- Dünyayi bilip,onu terk etmeyi.
Menakip S/497
Yüce Allah'in Zati sifatlari altidir :
1- Vücud= var olmasi,
2- Kidem= varliginin eveli olmamasi,
3- Beka = varliginin sonu olmamasi,
4- Vahdaniyet= bir olmasi,
5- Kiyam-i bi'nefsihi,
6- Muhalefetül-lilhavadis.
Akaid
Peygamberimiz alti seyle üstün kilindi :
1- Cevamiûl Kelim verildi,
2- Düsmanlarin kalbine korku birakildi,
3- GANiMET mali helal kilindi,
4- Yer yüzü mescid kilindi,
5- Bütün halka Peygamber gönderildi,
6- Son Peygamber oldu.
Müslim muhtasari

Alti seyi bilmek gereklidir :
1- Allah'i bilip, ona itaat etmeyi,
2- $eytani bilip, ona isyan etmeyi,
3- Batili bilip,ondan sakinmayi,
4- Hakki bilip, ona uymayi,
5- Ahireti bilip, ona talip olmayi,
6- Dünyayi bilip,onu terk etmeyi.
Menakip S/497

Yüce Allah'in Zati sifatlari altidir :
1- Vücud = var olmasi,
2- Kidem = varliginin eveli olmamasi,
3- Beka = varliginin sonu olmamasi,
4- Vahdaniyet = bir olmasi,
5- Kiyam-i bi'nefsihi,
6- Muhalefetül-lilhavadis.
Akaid

Peygamberimiz alti seyle üstün kilindi :
1- Cevamiûl Kelim verildi,
2- Düsmanlarin kalbine korku birakildi,
3- Ganimet mali helal kilindi,
4- Yer yüzü mescid kilindi,
5- Bütün halka Peygamber gönderildi,
6- Son Peygamber oldu.
Müslim muhtasari

Sizin üzerinize $u Alti seyden korkarim :
1- Sefihlerin amirliginden,
2- Kan dökmekten,
3- Hükmü satmaktan,
4- Sila-i Rahmi kesmekten,
5- Kur'ani,müzik-eglenceye vesile yapmaktan,
6- Askerlerin çogalmasindan.
Ramuz :S/19

$u Yedi büyük günahtan Kaçininiz :
1- Allah'a $irk kosmaktan,
2- Adam öldürmekten,
3- Harpten kaçmaktan,
4- Yetim Mali yemekten,
5- Faiz yemekten,
6- Namuslu kadinlara iftiradan ,
7- Hicretten sonra bekâr kalmaktan.
Ramuz :S/16

Cehennem yedi tabakadir :
1- Birinci kat: ümmeti Muhammed içn,
2- Ikinci kat: Sair, hristiyanlar için,
3- Üçüncü kat: Hutame,yahudiler için,
4- Dördüncü kat: Lezza,iblis ve avanesi için,
5- Besinci kat: Sakar, Sabiiler için,
6- Altinci kat: Cahim, müsrikler için,
7- Yedinci kat: Haviye,münafiklar için.
T.G/61

Ar$in gölgesinde olacak Yedi sinif :
1- Adil imam = Devlet Reisi,
2- Severek Allah'a ibadet eden genç,
3- Kalbi Camiye bagli olan mü'min,
4- Allah için sevi$en iki kimse,
5- Yalnizken aglayan zikredici,
6- Gizli sadaka veren kimse,
7- Güzel kadinin,zina teklifini redd'eden kimse.
T.G/84

Yedi kisi öldükten sonra da sevap görür :
1- Mescid yaptiran,içinde Namaz kilindigi sürece,
2- Çesme yaptiran,
3- Kur'an yazan,
4- Kuyu kazdiran,suyundan istifade edilsin diye,
5- Meyvali agaç diken,
6- Baskalarina faydali bilgi ögreten,
7- Hayirli evlat yetistiren.
T.G/126

Yedi kisinin yüzüne Allah bakmaz :
1- Livatacilar,
2- Istimna yapanlar,
3- Hayvanlarla cinsel iliski kuranlar,
4- Kadinina me$ru olmayan yoldan yakla$anlar,
5- Anasi ile birlikte kizini KARI yapanlar,
6- Komsusuna zina edenler,
7- Komsuya eza edenler.
T.G/134

Susmanin faydasi yedi'dir :
1- Susmak,emeksiz bir ibadettir,
2- Susmak,katiksiz bir Zinet'tir,
3- Susmak,fevkalâde bir heybettir,
4- Susmak,Sursuz bir Kal'adir,
5- Susmak,kimseden özür diletmez,
6- Susmak,meleklerin rahatidir,
7- Susmak kusurlarin örtüsüdür.
T.G/212

Peygamberimiz S.A.V'in yedi vasiyeti :
1- Yoksullari sevmek,
2- Kendinden asagiya bakmak,
3- Akrabalik baglarini kesmemek,
4- Lâ Havle velâ Kuvvete...çok söylemek,
5- Kimseden bir sey istememek,
6- Kinanmayi umursamamak,
7- ACI da olsa dogruyu söylemek.
T.G/224

Yedi sey sadakayi artiri :
1- Sadakayi helal maldan vermek,
2- Az maldan sadaka vermek,
3- Sadakayi bir an önce vermek,
4- Sadakayi malin en iyisinden vermek,
5- Sadakayi gizli vermek,
6- Sadakayi ba$a kakmamak,
7- Sadakayi alanin gönlünü kirmamak.
T.G/317

Allah korkusu su yedi seyde belli olur :
1- Dilde ki, Allah'tan korkan yalan söylemez,
2- Midede ki, Allah'tan korkan haram yemez,
3- Gözde ki, Allah'tan korkan harama bakmaz,
4- Elde ki, Allah'tan korkan harama el uzatmaz,
5- Ayakta ki, Allah'tan korkan haram yere gitmez,
6- Kalpte ki, Allah'tan korkan kin tutmaz,
7- Ibadette ki,Allah'tan korkan riyakâr olmaz.
T.G/379

Yedi Cümleyi okuyan $erefli olur :
1- Her seye baslarken, Besmele,
2- Her seyin sonunda, Hamdele,
3- Her günahin ardindan, Istigfar,
4- Ileride yapilacak is için, In$allah,
5- Kötülükle kar$ilasinca, Havkale,
6- Musibetle karsilasinca, Istirca,
7- Her zaman, Lâ ilâhe illallah.
T.G/407

Ögrenmese bile,
ilim sohbetinde bulunana Yedi kazanç :
1- ilim ögrenenin elde edecegi fazileti kazanir,
2- O mecliste bulundukça günahlardan uzak olur,
3- Üzerine Rahmet iner,
4- Alime inen Rahmetten ona da isabet eder,
5- Dinledikçe amel defterine sevap yazilir,
6- Melekler ho$nud olurlar,
7- Giderken, Her adimi derece ve kefaret olur.
T.G/430

Ramazan'da Oruç tutana yedi sey vardir :
1- Haramla beslenen etlerinin tümü erir,
2- Allah'in Rahmetine yakin olur,
3- Ona en hayirli ameller i$lettirilir,
4- Allah onu,açlik ve susuzluktan korur,
5- Kabir azabini hafifletir,
6- Sirat'tan geçirecek bir Nur verir,
7- Cenette kendisine çesitli ikramlar yapilir.
T.G/504

$u yedi $ey KIYAMET Alametlerinden dir :
1- Çarsilarda durgunluk bas gösterir,
2- Yagmur yagsa da bitki bitmez olur,
3- Faizcilik yayginlasir,
4- Zina çocuklari çogalir,
5- Zenginlere hürmet artar,
6- Camilerde FASIK'larin sesi duyulur,
7- Kötüler iyilere üstün gelir.
T.G/570

Yedi sey iyilik hazinelerindendir :
1- Ihlâs'la ibadet,
2- Ana-Babaya iyilik,
3- Sila-i Rahm,
4- Emaneti ehline vermek,
5- Günah yolunda kimseye itaat etmemek,
6- Nefsin arzusuna uymamak,
7- En son gayretiyle ibadet etmek.
T.G/593

$EHiTLER Yedi Nevi'dirler :
1- HARP'te ölenler,
2- SELL illetinden ölenler,
3- SU'da BOGULAN'lar,
4- ATE$'te Yananlar,
5- KOLERA'dan ölenler,
6- KARIN agrisindan ölenler,
7- DOGUM'dan ölenler.
Gunye S/611

Yedi Alim Cehenneme girecektir :
1- ilmini gizliyen,
2- Kendini ilimde e$siz gören,
3- ilminden zenginleri faydalandiran,
4- Halka yanlis fetva veren,
5- Ehli Kitabin söyledikleri gibi söyleyen,
6- ilmini,övülmesine vasita yapan,
7- ilmi sebebiyle kibirlenen.
ibni Mace: 1/426

En çok Hadis rivayet eden Sahabi Yedidir :
1- Ebu Hureyre R.A 5374 Hadis,
2- Abdullah b.Ömer R.A 2630 Hadis,
3- Enes b.Malik R.A 2286 Hadis,
4- Hz.Ai$e R.A 2210 Hadis,
5- Abdullah b.Abbas R.A 1660 Hadis,
6- Cabir b.Abdullah R.A 1540 Hadis,
7- Ebu Said El-Hudri R.A 1170 Hadis.
Ebu Davud I-IX

Cibril-i Emin'in temenni ettigi yedi $ey :
1- Bes vakit Namazi cemaatle kilmak,
2- Alimlerle beraber sohbet etmek,
3- Hastalari ziyaret etmek,
4- Cenaze Namazi kilmak,
5- Susayanlara su dagitmak,
6- iki dargini baristirmak,
7- Yetimlere iyilik etmek.
Menakip S/362

Yedi kimse muhakkak Cennete girer :
1- Tövbe eden genç,
2- Sadakayi çok gizli veren kimse,
3- Haramlardan sakinan-Ku$luk namazi kilan,
4- Mali elden gitsede,Namazi cemaatle kilan,
5- Allah korkusundan aglayan,
6- Alimlerle beraber sohbet eden,
7- Allah için bir insani seven ve sevdiren.
Menakip S/366

Cimrinin mali yedi yere harcanir :
1- Ya müsrif kimseye miras kalir,
2- Ya zalim biri, zulmen gasb eder,
3- Ya $ehevi yerlere harcanir,
4- Ya büyük bir bina yapar, o da yikilir,
5- Ya dünya afetlerinden bir afetle yok olur,
6- Ya hirsiz tarafindan çalinir,
7- Ya malini bir yere saklar,yerini unutur.
Menakip S/497

Yedi $eyden, yedi $ey hasil olur :
1- Kim çok gülerse,heybeti azalir,
2- Çok alay edenin,kendisi küçülür,
3- Çok konusanin hatasi çok olur,
4- Hayasi azalanin, Vera'sida azalir,
5- Vera'si azalanin, kalbi ölür,
6- Kalbi ölene, Allah gücenir,
7- Allah'in gücendigi Cehenneme gider.
Menakip S/498

Yedi Suale, Yedi Cevap :
1- Gökten agir olan nedir ?
- Suçsuz kimseye iftira etmek.
2- Yerden genis olan nedir ?
- Hak,yerden genistir.
3- Denizden zengin olan nedir ?
- Kanaat sahibi kalp, denizden zengindir.
4- Ate$ten sicak olan nedir ?
- Zalim Sultan,atesten daha yakicidir.
5- Ta$tan KATI olan nedir ?
- Münafik kalbi,ta$tan daha katidir.
6- Zemheriden daha sovuk olan nedir ?
- Alçak adamdan ihtiyaç talebi.
7- Zehirden daha aci olan nedir ?
- Sabretmek,zehirden daha acidir.
Menakip S/498

Yedi sey, yedi seye zinet'tir :
1- Iffet, Fakrin zineti'dir,
2- $ükür, zenginligin Zineti'dir,
3- Sabir, belâ'nin Zineti'dir,
4- Tevazu, asaletin Zineti'dir,
5- Hilm, ögrencinin Zineti'dir,
6- Çok aglamak, korkunun Zineti'dir,
7- Minneti terk etmek, iyiligin Zineti'dir.
Menakip S/498

Yedi seyi terk edene, yedi sey verilir :
1- Bo$ yere konusmayi terk edene, Hikmet.
2- Bo$ yere bakmayi terk edene, Hu$u.
3- Fuzuli yemeyi terk edene, ibadet Lezzeti.
4- Alay etmeyi terk edene, Yüz güzelligi.
5- Dünya sevgisini terk edene, Ahiret sevgisi.
6- Ayip aramayi terk edene, Kendini islah etme.
7- Tecessüsü terk edene, Nifaktan beraat.
Menakip S/499

$u Ayette,düsünenler için Sekiz ibret var :
1- Göklerin ve Yerin yaratili$i,
2- Gece ile gündüzün ard-arda gelisi,
3- insanlara faydali olan $eyler,
4- Denizde akip giden Gemiler,
5- Sema'dan inen yagmurlar,
6- Canli varliklarin yeryüzüne yayilmasi,
7- Rüzgârlarin yönünün degistirilmesi,
8- Göklerde Bulutlarin yürümesi.
Bakara/164

Yüce Allah'in Sûbûti Sifatlari Sekiz'dir :
1- Hayat = Diri olmasi,
2- ilim = Her seyi bilmesi,
3- Kudret = Her seye gücü yetmesi,
4- irade = Dilemesi,
5- Semi = i$itmesi,
6- Basar = Görmesi,
7- Kelâm = Konusmasi,
8- Tekvin = Yaratmasi.
Akaid

Sekiz $ey, Sekiz $eyden doymaz :
1- Göz, bakmaktan doymaz,
2- Yer, yagmurdan doymaz,
3- Di$i, erkekten doymaz,
4- Alim,ilimden doymaz,
5- Dilenci, istemekten doymaz,
6- Haris, mal toplamaktan doymaz,
7- Deniz, su'dan doymaz,
8- Ate$, odundan doymaz.
Menakip S/488

Sekiz $eyde hayir yoktur :
1- Hu$û olmayan Namazda,
2- Hayirsiz sözle tutulan Oruçta,
3- Tefekkürsüz okunan kiraatta,
4- Vera'si olmayan alimde,
5- Cömertligi olmayan zenginde,
6- Korumasi olmayan kardeslikte,
7- Beka'si olmayan nimette,
8- Ihlasi olmayan duada.
Menakip S/499

CENNET'ler Sekizdir :
1- Firdevs Cenneti,
2- Me'va Cenneti,
3- Adn Cenneti,
4- Naim Cenneti,
5- Darüs-Selâm Cenneti,
6- Darül-Celâl,
7- Darül-Karar,
8- Darül-Huld
Karadavud :S/340

Sekiz sinif insan Cennete giremez :
1- içkiye devam eden,
2- Zinaya devam eden,
3- Koguculuga devam eden,
4- Deyyus= Irzini kiskanmayan,
5- Zalim,
6- Ibne= Homoseksüel,
7- Akraba hakkini gözetmeyen,
8- Yemin edipte onu yerine getirmiyen.
T.G/168

Kahkaha ile gülmenin zarari Sekizdir :
1- Alimlerin,büyüklerin gözünden düsmek,
2- Cahillerin sata$masina muhatap olmak,
3- Cahilin, cehlinin artmasina vesile,
4- Günahlari unutturmaya sebep olmasi ,
5- Günah islemeye cesaret vermesi,
6- Ölümü ve Ahireti unutturmasi,
7- Güldügü kimsenin günahini almasi,
8- Ahiret gününde aglayacak olmasi.
T.G/196

Sekiz yerde oturanin, sekiz seyi artar :
1- Zenginlerle oturanin,dünyaya hevesi artar,
2- Fakirlerle oturanin $ükrü artar,
3- Amirlerle oturanin kibiri artar,
4- Kadinlarla oturanin,onlara meyli artar,
5- Çocuklarla oturanin,oyuna meyli artar,
6- Günahkârlarla oturanin cüreti artar,
7- Salihlerle oturanin,ibadete hevesi artar,
8- Alimlerle oturanin,ilmi ve takvasi artar.
T.G/433

Peygamber(SAV) su Dokuz kisiye Lânet etti :
1- FAiZ'i alana,
2- Faizi verene,
3- Faizin kâtibine,
4- Faizin $ahidine,
5- Vücutlara dövme yapana,
6- Vücuduna dövme yaptirana,
7- Hulle yapana,
8- Hulle yaptirana,
9- Zekâtini vermeyene.
T.G/354

Bes vakit Namazini kilana Dokuz ikram :
1- Allah o kimseyi sever,
2- Bedeni saglam olur,
3- Melekler onu korur,
4- Evine bereket iner,
5- Yüzü güzellesir,
6- Kalbi yumusar,
7- SIRAT üzerinden yildirim gibi geçer,
8- Cehennemden kurtulur,
9- Allah,onunla beraber olur.
Menakib:S/500

iBLiS'in kumandanlari Dokuz'dur :
1- Zenbur = Sokakta görevli,
2- Tin = Musibetlerde görevli,
3- A'van = Sultanlarda görevli,
4- Hefaf = içkilerde görevli,
5- Mürre = Çalgilarda görevli,
6- Kavs = Mecusilerde görevli,
7- Mesut = Yalan yaymada görevli,
8- Dâsim = Evlerde görevli,
9- Lehevan= ibadetlerde görevli.
Menakib:S/500

SEVAP bakimindan NAMAZ'in Dokuz Nevii :
1- Mescidi Haram'da imamla = 400 derece
2- Bilgili imamin namazi = 200 derece,
3- Müezzinin namazi = 150 derece,
4- Misvak kullananin namazi= 70 derece,
5- Cemaatle,bilgi ile kilan= 50 derece,
6- Cemaatle,ilk Tekbirle = 27 derece,
7- Cemaatle,ilk Tekbirsiz = 10 derece,
8- Evinde kilan = 1 derece,
9- Tadili Erkânsiz kilan = 0 derece.
Gunye :S/922

Üç SINIF ABiD'in, Üçerden Dokuz vasiflari:
1- a) Sevdigini Allah için verir,
b) Öfkelenmez,
c) Her halde efendisi ile olur.
2- a) Nefsini küçük görür,
b) ihsanini küçük görür,
c) Kusurlarini büyük görür.
3- a) Her halde insanlara örnek olur,
b) insanlarin en cömerdi olur,
c) Herhes hakkinda Hüsnü Zan besler.
Menakib :S/499

PEYGAMBERiMiZ ( s.a.v ) in DiLiNDEN HADiSLERLE TENBiHAT TENBiHAT 4. bölüm

TENBiHAT

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Akrabayi gözetene On sey vardir :
1- Yüce Allah'in rizasi,
2- Akrabanin sevinmesi,
3- Meleklerin memnun olmasi,
4- Müslümanlarin övgüsü,
5- $eytanin üzülmesi,
6- Ömrün uzamasi,
7- Rizkin bereketlenmesi,
8- Ölülerin sevinmesi,
9- Sevgi baglarinin kuvvetlenmesi,
10- Hayir dua ile anilmasi.
T.G/133

$u on sey haksizliktir, cefadir :
1- Yalniz kendi nefsi için dua etmek,
2- Her gün en az Yüz ayet okumamak,
3- Mescide giripte,Namaz kilmamak,
4- Mezarliktan geçerken dua etmemek,
5- Cuma günü $ehre gelipte,Cuma kilmamak,
6- Semtindeki Alimden bir sey ögrenmemek,
7- Tanisip ta,bir birinin adini sormamak,
8- Me$ru davete gitmemek,
9- Imkân varken ilim ögrenmemek,
10- Kom$usu aç iken,kendisi tok olmak.
T.G/138

Içki konusunda on kisiye Lânet edilmistir :
1- içkiyi içene,
2- içenin meclisinde oturana,
3- içkiyi içirene,
4- içkiyi Yapana,
5- içkiyi Yaptirana,
6- içkiyi Tasiyana
7- içkiyi Tasitana,
8- içkiyi Satana,
9- içkiyi Sattirana,
10- Satip,kârini yiyene,
T.G/141

iyi bir müezzinde On özellik olmali :
1- Vakitleri titizlikle gözetmeli,
2- GIRTLAGINI korumali,
3- Kendisi yokken Ezan okuyana KIZMAMALI,
4- Ezani güzel okumali,
5- Okudugu Ezanin sevabini Allah'tan beklemeli,
6- Dogruyu söyleyip,egriden kaçinmali,
7- Ezandan sonra bir süre beklemeli,
8- Yerinde Namaz kilan kimseye kizmamali,
9- Ezanla,Kamet arasinda çok nafile kilmali,
10- Mescidi temiz tutmali.
T.G/287

Imamda olmasi gerek On özellik :
1- Kur'ani güzel okumak,
2- Gür sesle Tekbir almak,
3- Rükû ve secdeleri,eksiksiz yapmak,
4- Kendini haramlardan uzak tutmak,
5- Temizlige çok riayet etmek,
6- Cemaatin rizasini almadan kiraati uzatmamak,
7- Kibirli= kendini begenir olmamak,
8- Istigfar etmeden Namaza baslamamak,
9- Duasini yalniz kendisi için yapmamak,
10- Bir yabanci görürse onunla ilgilenmek.
T.G/288

Misvak'ta faziletiyle birlikte On fayda var :
1- Agzi temizler,
2- Allah'i ho$nud eder,
3- Melekleri sevindirir,
4- Gözleri keskinlestirir,
5- Disleri beyazlastirir,
6- Dis etlerini kuvvetlendirir,
7- Dis çürümelerini önler,
8- Hazmi kolaylastirir,
9- Namazin sevabini kat kat artirir,
10- Agiz kokularini giderir.
T.G/293

$u On tavsiye, iyiler mertebesine yükseltir :
1- Çok sadaka vermek,
2- Çok Kur'an okumak,
3- iyi kimselerle sohbet etmek,
4- Akraba haklarini gözetmek,
5- Hastalari ziyaret etmek,
6- Zenginlerle az düsüp-kalkmak,
7- Ölümden sonrayi çok düsünmek,
8- Tûl-u emeli SINIRLAMAK,
9- Susmak veya az konusmak,
10- Alçak gönüllü olmak.
T.G/317

A$ure günü On Peygambere, On ikram :
1- Hz.Ademin Tevbesi o gün kabul edilmistir,
2- Hz.Idris o gün yüce makama çikmistir,
3- Hz.Nuh'un gemisi o gün Cudi'ye oturmustur,
4- Hz.Ibrahim o gün dogmustur,
5- Hz.Davud'un tevbesi o gün kabul edilmistur,
6- Hz.Isa o gün gökyüzüne çikmistur,
7- Hz.Musa o gün nehirden kurtulmustur,
8- Hz.Yunus o gün baligin karnindan çikmistur,
9- Hz.Süleyman o gün hükümdar olmustur,
10- Hz.Peygamber o gün dogmustur.
T.G/332

Kötülük yapan On ayibi islemis olur :
1- Yaratani küstürür,
2- $eytani sevindirir,
3- Cennetten uzaklasir,
4- Cehenneme yaklasir,
5- Nefsini üzmüs olur,
6- Nefsini kirletmis olur,
7- Melekleri üzmüs olur,
8- Peygamberi kabrinde üzmüs olur,
9- Gece ve gündüzü üzerine $ahit etmistir,
10- Tüm canlilara ihanet etmistir.
T.G/362

$u on Kimsede, on vasfin bulunmasi çirkindir :
1- Hükümdarda, sinirlilik,
2- Zenginde, cimrilik,
3- Alimde, tamahkârlik,
4- Fakirde, ihtiras,
5- Soylu kiside, hayasizlik,
6- Yaslinin,gence özenmesi,
7- Erkegin, kadina benemesi,
8- Kadinin,erkege benzemesi,
9- Zahidlerin,dünyalik pesinde kosmasi,
10- ibadet edenin, cehaleti.
T.G/427

Takva'nin alâmeti On'dur :
1- Dili giybette korumak,
2- Sui'zandan kaçinmak,
3- unsanlari alaya almamak,
4- Harama bakmamak,
5- Dogru sözlü olmak,
6- Nimetleri hak'tan bilmek,
7- Mali hak yolda harcamak,
8- Kibirli olmamak,
9- Bes vakit Namazi hu$u ile kilmak,
10- Ehli sünnet yolundan ayrilmamak.
T.G/466

Gerçek savasçi su on seyi yapmali :
1- Ana-Babadan izinsiz sefere çikmamali,
2- Her türlü sorumluluktan kurtulmali,
3- Geriye, yetecek rizik birakmali,
4- Ailesine birakacagi rizik,helalden olmali,
5- Komutanina itaat etmeli,
6- Arkadaslari ile iyi geçinmeli,
7- Sefer boyunca kimseye zulm'etmemeli,
8- Cepheden asla kaçmamali,
9- Yagmacilik yapmamali,
10- Gayesi sirf Allah rizasi olmali.
T.G/497

Insana her sabah On sey farz olur :
1- Yataktan kalkarken Allah'in adini anmak,
2- Avret yerlerini örtmek,
3- Namaz için abdest almak,
4- Sabah namazini vaktinde kilmak,
5- Rizik konusunda Allah'a güvenmek,
6- Allah'in ayirdigi paya kanaat etmek,
7- Allah'a tevekkül etmek,
8- Allah'in takdirine sabretmek,
9- Allah'in nimetlerine $ükretmek,
10- Helal lokma yemek.
T.G/561

$u on huy, veli kullarin huyudur :
1- Kalp temizligi,
2- Cömertlik,
3- Dogru sözlülük,
4- Alçak gönüllülük,
5- Musibetlere karsi Sabir,
6- Yalniz iken göz yasi dökmek,
7- insanlara iyilik tavsiye etmek,
8- Merhametli olmak,
9- Dünyanin faniligini düsünmek,
10- Her seyden ibret almak.
T.G/566

KIYAMET alametleri (baska bir rivayet):
1- sik sik kitlik olur.
2- Günahkârlar pervasizlasir,
3- insaflilar SIKINTIYA düser,
4- Namaz külfet sayilir,
5- Zekât angarya sayilir,
6- Emanet Ganimet sayilir,
7- Ücretle Kur'an okuyucular ragbet görür,
8- Sefih kisiler yetkili makamlara gelir,
9- Kadinlar saltanati baslar,
10- Köleler mü$avir seçilir.
T.G/570

$eytan,insana on yoldan nüfuz eder :
1- Hirs ve sui'zann yolu,
2- Tûl-u emel yolu,
3- Rahat ve Refah düskünlügü,
4- Kendini begenmislik,
5- Din kardesini küçük görme,
6- Hased yolu,
7- Gösteris-övünme,
8- Cimrilik yolu,
9- Kibirlilik,
10- Tamahkârlik yolu.
T.G/599

$eytanin dostlari On'dur :
1- Zalim hükümdar,
2- Kibirli zengin,
3- Hilekâr tüccar,
4- içki içen,
5- Koguculuk yapan= Nemmam,
6- Zinakâr =Zani,
7- Yetim mali yiyen,
8- Namazi umursamiyan,
9- Zekâti vermiyen,
10- Uzun emelli olan.
T.G/604

$u on sey zahitlerin prensipleridir :
1- $eytana karsi düsman olmak,
2- Hüccetsiz hiç bir amel islememek,
3- Ölüme hazirlikli olmak,
4- Allah için sevip, Allah için bugzetmek,
5- iyiligi emretmek, kötülügü nehyetmek,
6- Gördükleri $eyden ibret almak,
7- Kalplerini temiz tutmak,
8- Allah'in azabindan emin olmamak,
9- Allah'in Rahmetinden ümit kesmemek,
10- Ele geçene sevinmemek,Elden çikana üzülmemek,
T.G/611

On sey, on seyden baskasi ile islâh edilmez :
1- ilim, Vera'dan baskasi ile,
2- Amel, ilim'den baskasi ile,
3- Kuvvet, Allah'in ipine sarilmaktan baskasi ile,
4- Sultan, Adaletten baskasi ile,
5- Asalet, Edep'ten baskasi ile,
6- Sevinç, Emniyetten baskasi ile,
7- Zenginlik, Cömertlikten baskasi ile,
8- Üstünlük, Tevazu'dan baskasi ile,
9- Cihad. Tevfik'ten baskasi ile,
10- Fakirlik, Kanaatten baskasi ile.
Menakip S/501

On sey muhakkak zayi olur :
1- Sual sorulmayan Alim,
2- Amel edilmiyen ilim,
3- Kabul görmeyen,dogru fikir,
4- Kullanilmayan silâh,
5- Namaz KILINMAYAN Mescid,
6- Okunmayan Mushaf,
7- içinden fakire verilmiyen mal,
8- Binilmiyen At,
9- Gizlenmis ilim,
10- Bosa geçen Ömür.
Menakip S/501

$u on seyin hayirlisi, on seydir :
1- Mirasin hayirlisi, ilimdir,
2- RIZKIN hayirlisi, Edeptir,
3- Azigin hayirlisi, Takvadir,
4- Sermayenin hayirlisi, San'attir,
5- Kazancin hayirlisi, Güzel ameldir,
6- Yakinligin hayirlisi, Güzel huydur,
7- Rütbenin hayirlisi, Hilm'dir,
8- Zenginligin hayirlisi, Kanaattir,
9- Yardimin hayirlisi, Tevfiktir,
10- Edep ögreticilerin hayirlisi, Ölümdür.
Menakip S/501

Cennetle müjdelenen on kisi :
1- Hazreti Ebu Bekir (R.A)
2- Hazreti Ömer b.Hattab (R.A)
3- Hazreti Osman b.Affan (R.A)
4- Hazreti Ali b.Ebi Talip (R.A)
5- Hazreti Talha b. Zübeyr (R.A)
6- Hazreti Zübeyr b. (R.A)
7- Hazreti Abdurrahman bin Avf (R.A)
8- Hazreti Sa'd ibni Ebi Vakkas (R.A)
9- Hazreti Sa'd bin Zeyd (R.A)
10- Hazreti Ebu Übeyde bin Cerrah (R.A)
Menakip S/527

Kiyametin Büyük alâmetleri On'dur :
1- Duhan,
2- Deccal,
3- Dabbetül Arz,
4- Güne$in batidan dogmasi,
5- Meryem oglu isa'nin yere inmesi,
6- Yecüc-Mecüc'un çikmasi,
7- Doguda bir yerin Çökmesi,
8- Batida bir yerin Çökmesi,
9- Arap yarimadasinda bir yerin Çökmesi,
10- Yemen Cihetinden Ate$ çikmasi.
Müslim-Muhtasar

ismi-A'zam oldugu rivayet edilen On kelime :
1- Lafzai Celâl = Allah,
2- Kelime-i Tevhid = Lâ ilâhe illallah,
3- Er-Rahmân Er-Rahim,
4- Allah er-Rahman er-Rahim,
5- El-Hayyul-Kayyum,
6- Allahu lâ ilâhe illâ hu-vel Hayyul-Kayyum,
7- Lâ ilâhe illâ hüvel Hayyul-Kayyum,
8- Rabb,
9- Allahu lâ ilâhe illâ hu el-Ahedüs-Samed
ellezi lem yelid velem yûled
ve lem yekün lehü küfüven Ahed,
10- El-Hannânül-Mennân Bedius-semavati vel-Ard
Zülcelâli vel ikram el-Hayyül-Kayyum
ibni Mace 10/44

Bir Ayette yüce Allah'in On vasfi vardir :
1- Öyle Allah ki, O'ndan baska mabud yoktur,
2- Hayy ve Kayyum'dur,
3- O'nu ne uyku ne de uyuklama tutamaz,
4- Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O'nun dur,
5- O'nun izni olmaksizin kimse $efeat edemez,
6- O, gelmi$-gelecek, hepsini bilir,
7- O'nun yarattigi,O'nun dilediginden baska,
O'nun malûmatindan bir seyi ihata edemez,
8- O'nun kürsüsü göklerden ve yerden daha genis,
9- Göklerin ve yerin hifzi,O'na agir gelmez,
10- En yüce ve en Ulu olan da ancak O'dur.
Kur'an: 2/255

Bir Ayet-i Kerime'de ilahi On emir :
1- Yüce Allah'a ibadet ediniz,
2- O'na hiç bir seyi $erik kosmayiniz,
3- Anaya-Babaya iyilik ediniz,
4- Akrabaya iyilik ediniz,
5- Yetimlere iyilik ediniz,
6- Yoksullara iyilik ediniz,
7- Komsulara iyilik ediniz,
8- Yaninizdaki arkadasa iyilik ediniz,
9- Yolculara iyilik ediniz,
10- Eliniz altinda olanlara iyilik ediniz.
Kur'an : 4/36

$u Onyedi sey kiyamet alametlerinden'dir :
1- Erkekler erkeklerle,
Kadinlar kadinlarla sapik iliskiler kurar,
2- Büyükler küçüklere merhamet etmez olur,
3- Küçükler büyükleri saymaz olur,
4- insanlar iyiligi emretmez olur,
5- insanlar kötülügü yasaklamaz olur,
6- ilim adamlari,para için ilim ögrenir,
7- Yagmurlar azalir,
8- Çocuklar Ana-Babalarina kin besler,
9- Alçaklar çogalir,
10- iyiler azalir,
11- Yüksek ve gösterisli evler yapilir,
12- insanlar nefislerine esir olur,
13- Dinlerini dünya ugruna satarlar,
14- Kan dökme önemsiz hale gelir,
15- Akrabalik baglari çözülür,
16- Mescid'ler süslenir,
17- Rü$vet açikca alinir-verilir
T.G/578

         Basra sehri halki Ibrahim Ethem K.S’e gelip dua ettiklerini ama kabul
          olmadigini söyleyip sebebini sorduklarinda cevaben: Kalbinizi on sebeple
          öldürmüssünüz, diriltmezseniz dualariniz kabul olmaz.” Buyurdu.
               1)  Allah (c.c.)’i tanirsiniz ama kulluk etmezsiniz
               2)  Kitabi okur ve duyarsiniz ama ona göre ibadet etmezsiniz
               3)  Seytana düsman dersiniz ama hep onunla olursunuz
               4)  Peygamber (s.a.v.)’i sever ve tasdik edersiniz ama sünnetlerini yapmazsiniz
               5)  Cenneti seversiniz ama ona varmak için gayret etmezsiniz
               6)  Atesi sevmezsiniz ama günahlari severek yaparsiniz
               7)  Ölüm gelecek bilirsiniz ama tedbir almazsiniz
               8)  Baskalarinin ayiplarini kötülersiniz ama kendinize hiç bakmazsiniz
               9)  Allah (c.c.)’in riziklarini yersiniz ama ona ne sükredersiniz ne de tefekkür
             10)  Ölenlerinizi gömersiniz ama ondan ibret almazsiniz. Böyle olursaniz ve

devam ederseniz dualariniz kabul olur mu?” 

PEYGAMBERiMiZ ( s.a.v ) in DiLiNDEN HADiSLERLE TENBiHAT TENBiHAT

TENBiHAT

BiRiNCi BÖLÜM

Üç sey bir kimsede bulunursa,imanin tadini alir :
1- Allah'i ve Resulünü her seyden çok sevmek,
2- Sevdigini Allah için sevmek,
3- Küfre düsmekten,çok korkmak.
Ramuz :S/259

$u üç dua red'olunmaz :
1- Babanin, evladina duasi,
2- Oruçlunun duasi,
3- Misafirin duasi.
Ramuz : S/259

$u üç sey, imanin esasindandir :
1- Kelime-i Tevhid,
2- Cihad,
3- Kadere iman.
Ramuz : S/259

$u Üç sey güzel degildir :
1. Soy-sopla ögünmek,
2- Ölü arkasindan,bagirip-çagirmak,
3- Yildizdan yagmur beklemek.
Ramuz : S/259

Üç seyi yapmak kimseye Helal olmaz :
1- imamin yalniz nefsine dua etmesi,
2- izinsiz olarak,bir evin içine bakmak,
3- Destursuz eve girmek.
Ramuz : S/259

$u üç sey men olunmaz :
1- Su
2- Ot
3- Ate$
Ramuz : S/260

$u üç seyi yapanin,zarari kendisine dir :
1- Me$ru Hükûmete isyan,
2- Hile,
3- Ahdini bozmak.
Ramuz : S/260

$u üç sey üzerine yemin ederim :
1- Sadakadan dolayi,asla mal eksilmez,
2- Affedeni Allah aziz eder,
3- Dilenene Allah fakirlik kapisini açar.
Ramuz : S/260

Ümmetin üzerine,üç seyden korkarim :
1- Yildizlardan yagmur beklemek,
2- Sultanin zulmü,
3- Kaderi yalanlama.
Ramuz : S/260

Üç sey Orucu bizmaz :
1- Kan aldirmak,
2- Az istifra,
3- ihtilam olmak.
Ramuz : S/260

Üç sey Aräa yapiämiätir :
1- Akrabalik,
2- Emanet,
3- Nimete $ükür.
Ramuz : S/260

Üç seyin sakasi da, ciddisi de ciddidir :
1- Nikâh,
2- Talâk,
3- i'tak (Köleyi-Cariyeyi serbest birakma)
Ramuz : S/260

Üç sey derecedir :
1- Yemek yedirmek,
2- Selâmlasmak,
3- insanlar uyurken Namaz kilmak.
Ramuz : S/260

Üç seyi olmayan,Allah'tan ve benden uzaktir :
1- Hilm
2- Güzel ahlak
3- Vera (Haramdan son derece kaçinmak)
Ramuz : S/261

Üç zümreye yemin olmaz :
1- Evladin,babasina yemini,
2- Kadinin kocasina yemini,
3- Kölenin efendisine yemini.
Ramuz : S/261

Üç kimse mel'undur :
1- Ana-Babaya lânet eden,
2- Allah'tan baskasi adina kurban kesen,
3- Arazinin hududunu bozan.
Ramuz : S/261

Üç sey insanin sevgisini kazandirir :
1- Karsilasinca selamlasmak,
2- Meclislerde ona yer açmak,
3- Ona,en çok sevdigi isimle çagirmak.
Ramuz : S/261

Seçkin kulun vasfi üç'tür :
1- Yalniz Allah'a kul olur,
2- Gönül hoslugu ile Zekâtini verir,
3- Nefsini tezkiye eder,temize çikarir.
Ramuz : S/262

Üç sey veya bunlardan biri kimde varsa,
diledigi kadar Huri kizi ile evlendirilir :
1- Gizli ve kiymetli emaneti sahibine veren,
2- Katil'i affeden,
3- Her namazdan sonra On defa iHLAS okuyan.
Ramuz : S/262

Üç sey ortaya çikinca, sonradan
iman ettim demek fayda vermez :
1- Günes batidan dogduktan sonra,
2- DEccal çiktiktan sonra,
3- Dabbetül'arz çiktiktan sonra.
Ramuz : S/262

Üç sey bir adamda olursa,
Allah onu Cennetine kor :
1- Zayifa Rifk ile muamele,
2- Ana-Babaya $efkat,
3- Köleye iyi davranis.
Ramuz : S/262

$u üç sey,büyük bela' lardandir :
1- iyiligi bilmiyen,kötülügü affetmiyen âmir,
2- iyiligi örten, kötülügü yayan zalim,
3- Yaninda iken eziyet,yok iken hiyanet eden kadin.
Ramuz : S/263

Üç seyi yapan mücrim'dir :
1- Haksizliga ön ayak olan,
2- Ana-Babaya asi olan,
3- Zalimi destekleyen,beraber gezen.
Ramuz : S/263

Üç husus,müslümanin dünya saadetidir :
1- iyi komsu,
2- Genis bir ev,
3- Uslu bir binek.
Ramuz : S/263

Üç seyi yapan,Allah'in dostu,
yapmayan ise düsmanidir :
1- Namaz,
2- Oruç,
3- Cünüplükten gusûl.
Ramuz : S/263

Üç $ey Allah'in büyüklügünü tazimdendir :
1- Kur'an-i ya$ayan ihtiyara saygi,
2- Kur'an hamiline ikram,
3- ilim sahibine ikram.
Ramuz : S/264

$u Üç sey sünnet'tendir :
1- Her imamin arkasinda Namaz kilmak,
2- Her emirle Cihad'a çikmak,
3- Ehli Tevhid olan her ölünün namazini kilmak,
Ramuz : S/264

Korkulacak üç sey :
1- Hak'tan sonra sapiklik,
2- Delalete düsüsrücü fitneler,
3- Bogaza ve $ehvete dü$künlük.
Ramuz :S/264

Üç $eyden kula hesap sorulmaz :
1- Gölgelendigi KAMI$ barakadan,
2- Belini dogrultacak kadar yedigi ekmekten,
3- Avret yerini örtecek kadar elbiseden.
Ramuz : S/264

Ehli cennet'in yaptigi üç sey :
1- ilim pesinde kosmak,
2- Ölülere merhametli olmak,
3- Fukarayi sevmek.
Ramuz : S/ 264

Üç sey kalbe kasvet verir :
1- Çok yemek,
2- Çok uyumak,
3- Çok rahatlik.
Ramuz : S/264

Üç $ey Namazi tamamlar :
1- Güzel Abdest almak,
2- Saflari düzgün yapmak,
3- Imama uymak.
Ramuz : S/ 264

$u üç kimseye hasta ziyareti yapilmaz :
1- Gözü agriyana,
2- Disi agriyana,
3- Çiban çikarana.
Ramuz : S/265

Üç $ey bir kimsede olursa Cimri sayilmaz :
1- Malinin zekâtini seve seve verirse,
2- Misafirini agirlarsa,
3- Darda kalana yardim ederse.
Ramuz : S/265

Allah, üç kimsenin yüzüne bakmaz :
1- Izarini sürüyerek yürüyen kibirliyi,
2- Verdigi$eyi basa kakani,
3- Malini yalan yeminle satani.
Ramuz :S/265

Üç hal kimde varsa, imani tamdir :
1- Allah için yapacagi iste,kinanmaktan korkmaz,
2- Amelinde gösteris yapmaz,
3- Ahiret isini, dünya isne tercih eder.
Ramuz :S/265

Üç $ey kiyamet alâmetlerindendir :
1- Mamur yerlerin yikilip,harap yerlerin imari,
2- iyinin kötü, kötünün iyi sayilmasi,
3- Emanete ihanet.
Ramuz : S/265

Üç ses sebebiyle Allah meleklere övünür :
1- Ezan sesi,
2- Tekbir sesi,
3- Telbiye sesi.
Ramuz :S/265

Üç kimse Allah'in himayesindedir :
1- Mescid'de bulunan,
2- Gazaya çikan,
3- Hacca giden.
Ramuz :S/265

Üç kimse $eytan ve avanesinden korunur :
1- Allah'i geceli gündüzlü zikreden,
2- SEher vakti istigfar eden,
3- Allah korkusundan aglayan.
Ramuz :S/266

Üç kisiye Allah gazab eder :
1- Tok iken yemek yiyene,
2- Uykusu yok iken uyumak istiyene,
3- Sebepsiz yere gülene.
Ramuz :S/267

Üç kisi hürmeti kaybetmistir :
1- FISKINI açiklayan fasik,
2- Hevasina uyan kimse,
3- Zalim hükümdar.
Ramuz :S/267

Üç kisiye itibar edilmez :
1- Cenazede para için aglayan kadina,
2- $arki-Türkü söyleyenlere,
3- Faiz yiyenlere.
Ramuz :S/267

Üç kisiye elim azab vardir :
1- ihtiyarlikta zina edene,
2- Çok yalan söyleyen hükümdara,
3- Kibirli olan dilenciye.
Ramuz :S/267

Üç kimseye Allah nazar etmez :
1- Okuturken,yetimi ezen Hocaya,
2- ihtiyaci yok iken dilenene,
3- Yaranmak için dalkavukluk yapana.
Ramuz :S/268

Üç kisiye Allah Cenneti Haram etmistir :
1- içkiye devam edene,
2- Ana-Babaya asi olana,
3- Ailesini korumayan=Deyyus'a.
Ramuz :S/269

Allah Tealâ üç seyi sevmez :
1- Kur'an okunurken konusmayi,
2- Yüksek sesle dua etmeyi,
3- Secdede dirsekleri yere yaymayi(Erk).
Ramuz :S/589

Üç kimseden kalem kaldirildi :
1- Uyuyandan, Uyanana kadar,
2- Agir hastadan, iyilesene kadar,
3- Çocuktan, Büluga erinceye kadar.
Ramuz :S/291

$u üç sebepten dolayi Arabi sevin :
1- Ben Arabim,
2- Kur'an Arabcadir,
3- Cennet ehlinin lisani da Arabcadir.
Ramuz :S/17

Ümmetin için en çok su üç seyden korkarim :
1- Nefsi hevanin delaleti,
2- Midenin istegi ve $ehvete tabi olmak,
3- Dini husularda kendini begenmislik.
Ramuz :S/21

Allah'a ve ahirete inanan :
1- Kom$usuna iyilik etsin,
2- Misafirine ikramda bulunsun,
3- Ya Hayir söylesin veya sussun.
Riyazüs-Salihin

Üç seyi unutma :
1- Dünyanin geçiciligini
2- Ölümü
3- Basa gelecek afeti
Tenbihül Gafilûn/22
Ölümü düsünene Üç sey verilir:
1- Bir an önce Tevbe etmek
2- Az rizikla yetinmek
3- $evkle ibadet etmek
T.G/24

Üç yerde acele edilir:
1- Namaz vakti girince Namaz kilmada,
2- Ölüyü topraga vermekte,
3- Günah isleyince,Tevbe etmekte
T.G/101

Tevbesi kabul edilmiyen üç kisi :
1- Kâfirligin ELEBA$I, $eytan,
2- Günahkârlarin ELEBA$I Kabil,
3- Peygamberlerden birinin katili.
T.G/104

Günah dosyalari üç'tür :
1- Allah'in affetmiyecegi,$irk dosyasi
2- Allah'in affedecegi, günah dosyasi,
3- Kul haklari ile ilgili dosya.
T.G/111

Amel defteri kapanmayan Üç kisi :
1- Sadakai Cariye sahibi,
2- Faydali ilim sahibi,
3- Salih evlad sahibi
T.G/123

Cennetliklere mahsus üç huy :
1- Kötülük edene iyilik etmek,
2- Haksizlik edeni bagislamak,
3- Vermeyene vermek.
T.G/128

Üç kimse Aräin gölgesine alinir :
1- Akrabasini gözeten,
2- Yetime bakan kadin,
3- Yetime,yoksula yediren.
T.G/133

$u Üç yerde yalan Caizdir :
1- Savasta,
2- Iki kisiyi baristirmakta,
3- Kari-Koca arasini bulmakta.
T.G/154

Üç $eyi yapamiyorsan, Üç $eyi de yapma :
1- Iyilik yapamiyorsan, kötülük te yapma,
2- Yararli olamiyorsan, zararli da olma,
3- Oruç tutamiyorsan,baskasinin etini de yeme.
T.G/161

Üç zümrenin Giybeti yoktur :
1- Zalim Devlet adaminin,
2- Açiktan-açiga günah isliyenin,
3- Bidat'çinin
T.G/162

Üç kimsenin duasi kabul olmaz :
1- Haram lokma yiyenin,
2- Çok giybet edenin,
3- Müslümanlara karsi kin tutanin.
T.G/174

Üç kimse ile Allah konusmaz :
1- Zinakâr ihtiyarla,
2- Yalanci Devlet baskani ile,
3- Kibirli Fakirle.
T.G/179

Cennetlik Üç kimse :
1- $ehitler,
2- Ibadet ehli Köle'ler,
3- Kalabalik aileli Fakirler.
T.G/179

Cehennemlik üç kimse :
1- Zalim Devlet baskani,
2- Zekât vermeyen Zenginler,
3- Kibirli Fakirler.
T.G/179

Yüce Allah,üç kimseden nefret eder :
1- Fasiklardan nefret eder,
2- Cimrilerden nefret eder,
3- Kibirlilerden nefret eder.
T.G/179

Allah Üç kimseden daha çok nefret eder :
1- Ya$li Fasiklar,
2- Zengin Cimriler,
3- Fakir Kibirliler.
T.G/179

Allah üç kimseyi sever :
1- Takva sahiplerini,
2- Cömertleri,
3- Alçak gönüllü olanlari.
T.G/179

Allah Üç kimseyi daha çok sever :
1- Genç Takva sahiplerini,
2- Fakir Cömertleri,
3- Zengin olan,Alçak gönüllüleri.
T.G/179

Kiyamet günü aglamayacak göz Üç'tür :
1- Dünyada iken,Allah korkusundan aglayan göz,
2- Dünyada iken,Haramlara bakmaktan sakinan göz,
3- Dünyada iken,Nöbet beklerken uyumayan göz.
T.G/

Üç $ey kalbi karartir :
1- Kahkaha ile gülmek,
2- Aç degilken yemek,
3- Lüzumsuz yere konusmak.
T.G/195

Üç $eyi olmayan, Imanin tadini alamaz :
1- Cahilin, Cehlini savacak nezaket,
2- Haramlardan koruyacak Takva,
3- Insanlarla iyi geçim için güzel Huy.
T.G/198

Üç $ey, Üç $ey sirasinda bilinir :
1- Efendilik, öfkelenince belli olur,
2- Yigitlik Savasta belli olur,
3- Kardeslik,ihtiyaç sirasinda belli olur.
T.G/201

Öfkeli iken Karar vermenin zarari Üç'tür :
1- Kendi vicdaninda Pi$manlik duymak,
2- Insanlar tarafindan kinanmak,
3- Allah katinda cezalanmak.
T.G/206

Akilli kisi Üç $eyle ugrasir :
1- Geçimini saglamakla,
2- Ahireti için çalismakla,
3- Ilim-Irfan ögrenmekle.
T.G/211

$eytan'in Zengine tuzagi üç'tür :
1- Malinin Zekâtini verdirmemesi,
2- Malini gereksiz yerlere harcatmasi,
3- Haksiz yoldan kazandirmasi.
T.G/225

Zühd üç $eyden ibarettir :
1- Dünyayi tanidiktan sonra onu birakmak,
2- Allah'a hizmet etmek,
3- Ahireti özleyip,ona talip olmak.
T.G/236

Akilli,üç seyi yapandir :
1- Dünya kendini birakmadan,o Dünyayi birakir,
2- Ölmeden önce Mezarini hazirlar,
3- Yaraticinin rizasini kazanir.
T.G/236

Dünya'yi sevene Üç $ey bulasir :
1- SIKINTISI bitmez bir me$guliyet,
2- Ula$ilmaz bir Emel,
3- SIKINTISI bitmez bir Ihtiras.
T.G/240

Dünya'yi aklindan çikarmayana Üç $ey :
1- Hiç bitmiyen bir Endi$e,
2- Hiç kurtulmayacagi bir me$gale,
3- Sona erdirilmez bir Yoksulluk.
T.G/242

Üç $eye sahip olana, ne mutlu :
1- Allah'in Takdirine razi olana,
2- Belâ'lara sabredene,
3- Rahatlikta Allah'a dua edene.
T.G/249

Üç sey iyilik hazinesidir :
1- Sadakayi gizlemek,
2- Çekilen aciyi,açiga vurmamak,
3- Ugranan Bela'yi kimseye açmamak.
T.G/250

Üç nevi Sabir vardir :
1- Musibetlerin üzüntüsüne Sabir = 300 sevap,
2- Ibadetlere zahmetine Sabir = 600 sevap,
3- Günahlara düsmemeye Sabir = 900 sevap.
T.G/274

Cema'atle Namaz kilmayana üç bela :
1- Kazanci bereketsiz olur,
2- Diger iyi amelleri kabul olunmaz,
3- Yüzünün Nur'u silinir.
T.G/274

Ölüm Sirasinda da Üç Musibet :
1- Aç olarak Ölür,
2- Susuz olarak can verir,
3- CANI zor çikar.
T.G/274

Kabirde Üç Musibet :
1- Sual Melekleri SIKI bir sorguya çeker,
2- Kabri karanlik olur,
3- Kabri,Daracik olur.
T.G/274

Kiyamet günü,kar$ila$acak Üç musibet :
1- Hesaplasmasinin çetin olmasi,
2- Rabbi'nin öfkesine muhatab olunmak,
3- Allah,onu Cehennem azabina çarptirmasi.
T.G/274

Kâmil abdest, üç seyle olur :
1- Kalbi,Kin'den arindirmakala,
2- Vücudu,günahlardan arindirmakla,
3- Suyu israf etmemekle.
T.G/280

Setr'i Avret, Üç $eyle kâmil olur :
1- Elbise,Helal yolla kazanilmis olmakla,
2- Elbisede, pislik olmamakla,
3- Kiyafet,Sünnet'e uygun olmakla.
T.G/280

Vaktin Kemali de Üç $eyle olur :
1- Vaktin,girip-girmedigini sürekli gözetmekle,
2- Kulagin Ezan'da olmasiyla,
3- Akli,devamli Namaz vaktiyle me$gul olmakla.
T.G/280

Kibleye dönmede Kemal, Üç $eyle olur :
1- Yüzünü Kibleye çevirmekle,
2- Kalbini Allah'a yöneltmekle,
3- Hu$u ile boyun bükmekle.
T.G/280

Niyetin kemali Üç seye baglidir :
1- Hangi Namazi kildigini bilmek,
2- Allah'in huzurunda oldugunu bilmek,
3- Allah'in kalbe geçeni bildigini bilmek.
T.G/280

Tekbirin kemali Üç seyle olur :
1- Yanli$siz bir tekbir getirmekle,
2- Elleri kulak hizasina kaldirmakla,
3- Kalbi,huzurlu ve hu$ulu kilmakla.
T.G/280

Kiyamin kemali Üç seyledir :
1- Gözleri secde yerinden ayirmamakla,
2- Kalbini Allah'a baglamakla,
3- Saga-Sola bakmamakla.
T.G/280

Kiraatin kemali Üç seyle olur :
1- Tegannisiz, düzgün okumakla,
2- Düsünerek okumakla,
3- Okudugu ile amel etmekle.
T.G/281

Rükû'un kemali Üç seyle olur :
1- Belini dümdüz egmekle,
2- Parmaklarini açarak,diz kapagini tutmakla,
3- Tadili Erkânla,Subhane Rabbiyel Azim demekle.
T.G/281

Secdenin kemali Üç seyle olur :
1- Avuç içlerini,kulaklari hizasina yere koymakla,
2- Dirsekleri yere yaymamakla,
3- Tadili Erkânla,Suphane Rabbiyel A'la demekle.
T.G/281

Teäeh'hüdün kemali Üç seyle olur :
1- Sag ayagini dikip,sol ayaginin üstüne oturmakla,
2- Saygi ile Ettehiyyatü'yü okumakla,
3- Bunlar bitince Selâm vermekle.
T.G/281

Selâm hasletinin kemali için Üç sey :
1- Sagine Selam verirken,sagindakilere niyetle,
2- Soluna Selam verirken,solundakilere niyetle,
3- Omuz baslarina bakmakla.
T.G/281

Namaz kilana Üç keramet var :
1- Semaya dogru su gibi iyilik saçilir,
2- Yerden,göge kadar melekler sarar,
3- Bir melek"Eger bilse Namazdan hiç ayrilmaz"der.
T.G/284

Üç kimsenin kiyamette korkusu yok :
1- Cemaati tarafindan sevilen Imam,
2- Sirf Allah rizasi için Ezan okuyan,
3- Rabbisine ve Efendisine itaat eden Köle.
T.G/289

Misk bulutunda duran üç kimse :
1- Sadece Allah Rizasini arayan Imam,
2- Sadece Allah Rizasi için Kur'an okuyan,
3- Sirf Allah Rizasi için Ezan okuyan.
T.G/290

Mü'minin görünecegi yer üç'tür :
1- Gönlünü onaran Mescid'de,
2- Kendine barinak olan ev'de,
3- Mahzuru olmayan ihtiyaçlari pesinde.
T.G/302

$u üç kimse Allah'in yakinindadir :
1- Mescid'de olan,oradan çikincaya kadar,
2- Din kardesini ziyaret eden,dönünceye kadar,
3- Hacc veya Umreye giden,dönünceye kadar.
T.G/303

Cennetin kapisinda üç satir yazi :
1- La ilahe illallah,Muhammedün Resulûllah,
2- Kul günahkâr,Allah magfiret edicidir,
3- Ettigini bulursun.
T.G/302

Zina'nin dünyada üç zarari var :
1- Rizki darlasir,
2- Hayirlardan mahrum olur,
3- Insanlar tarafindan nefretle anilir.
T,G/351

Zina'nin Ahirette üç zarari vardir :
1- Allah'in gazabi,
2- Çetin hesaplasma,
3- Büyük atese atilmak.
T.G/351

$u üç günah,kalbin nurunu söndürür :
1- Müslüman olmaktan dolayi $ükretmemek,
2- islamiyetten çikarim diye endi$elenmemek,
3- Müslümanlara zulmetmek.
T.G/368

Üç tavsiye :
1- Çokça ölümü hatirlamak,
2- $ükr'etmeyi ihmal etmemek,
3- Dua etmeyi ihmal etmemek.
T.G/369

Üç seyden sakin :
1- Sözlesmeni bozmaktan,
2- Zulm'etmekten,
3- Hile yapmaktan.
T.G/369

$u üç sey zulümdür :
1- Kendi yaptigi kötülügü,baskasinda kinamak,
2- Kendini birakip,baskalarinda kusur aramak
3- Sebepsiz yere dostunu üzmek.
T.G/369

Kitaplardan üç özet :
1- Son derece Allah'tan kork,
2- Ümidin korkudan fazla olsun,
3- Kendin için istedigini,baskasi için de iste.
T.G/375

Üç sey imandandir :
1- Kendi darda olmasina ragmen sadaka vermek,
2- Aleyhte olsa bile,adaletten ayrilmamak,
3- Herkese Selâm vermek.
T.G/375

Allah'in sevdigi davranis üç'tür :
1- Güçlü iken affetmek,
2- Öfkeli iken kendine hakim olmak,
3- Kullara karsi yumusak davranmak.
T.G/375

Helâk edici üç sey :
1- Cimrilik,
2- Pe$ine gidilen arzu,
3- Ucb= insanin kendini begenmesi.
T.G/378

Kurtulusa erdiren üç sey :
1- Her halde dengeli olmak,
2- Fakirlikte, zenginlikte tutumlu olmak,
3- Gizli,a$ikâr her halde Allah'tan korkmak.
T.G/378

Zor olan amel üç'tür .
1- Insanin adaleti kendi nefsine uygulamasi,
2- Din kardesini nefsiyle e$it tutmasi,
3- Geregi gibi Allah'i zikretmesi.
T.G/383

Meleklerin hayret ettigi üç kisi :
1- Yapmadigini söyleyen,FASIK,ilim adami,
2- Üzerine (süslü) mezar yapilan günahkâr,
3- Süslü tabut'a konulan günahkâr.
T.G/424

Çok üzülecek üç kisi :
1- Kölesi Cennete,kendisi Cehenneme giden efendi,
2- Varisi Cennete,kazanani Cehenneme giden,
3- Dinleyeni Cennete,kendisi Cehenneme giden alim.
T.G/425

Üç cümle dogrudur :
1- Allah'in dost edindigini,$eytan dost edinemez,
2- Müslüman olan, olmayan gibi olmaz,
3- insan kimi severse onunla olur.
T.G/431

Üç uykudan Allah nefret eder :
1- Zikir meclisinde uyumak,
2- Yatsi namazini kilmadan uyumak,
3- Farz namazlari kilarken uyumak.
T.G/433

Allah c.c.üç gülmeden nefret eder :
1- Cenaze arkasindan giderken gülmek,
2- Zikir meclisinde gülmek,
2- Mezarlikta gülmek.
T.G/433

Dünyevi kazançlarin en hayirlisi üç'tür :
1- Helal yoldan kazanip,baskasina el açmamak,
2- Kazancin bir kismini ibadet için sarf etmek,
3- Geriye kalanini da Ahiret için harcamak.
T.G/446

Uhrevi kazançlarin en hayirlisi üç'tür :
1- Geregi ile amel edip,yaydigin ilim,
2- Ileri için ayirdigin güzel amel,
3- Kendi elinle açtigin iyi bir çigir.
T.G/446

Dünyevi en zararli kazanç üç'tür :
1- Haramdan kazanmak,
2- Günah yollarda harcamak,
3- Allah'a itaat etmiyene miras birakmak.
T.G/446

Uhrevi en zararli kazanç üç'tür :
1- Kiskançlik sonucu,hakki inkâr,
2- israrla islenen günah,
3- Kendi eliyle açilan kötü bir çigir.
T.G/446

Ev sahibinin,misafire karsi yapacagi üç sey :
1- Misafirin yapamiyacagi isi ondan istememek,
2- Helal olmayan yemegi yedirmemek,
3- Namaz vaktini gözetmek.
T.G/455

Misafirin görevi üç'tür :
1- Ev sahibinin gösterdigi yere oturmak,
2-Kendisine ikram edilenden hosnut olmak,
3- Evden ayrilirken bereket duasi yapmak.
T.G/55

Yüce Allah,bir Hacc'la üç kisiyi Cennet'e kor :
1- Adina Hacc yapilmasini vasiyet edeni,
2- Vasiyeti yerine getireni,
3- Bedel Hacc yapani.
T.G/486

Yüce Allah,Üç kimse ile,Meleklere karsi övünür :
1- Issiz yerde Ezan okuyup,Namaz kilanla,
2- Gece tek basina Namaz kilanla,
3- Sava$ta,düsmana karsi dayanip,$ehit olanla.
T.G/530

$u üç sey,aldanmisligin alâmetidir :
1- Yok olmaya mahkûm seyleri biriktirmek,
2- Mahvolmaya sebep olan günahlari çogaltmak,
3- Kurtulusa erdirici amelleri terk etmek.
T.G/591

$u üç sey, Allah'a yönelisin alâmetidir :
1- Kalbi Tefekküre dalmak,
2- Dili Zikre adamak,
3- Bedeni ibadete adamak.
T.G/591

$u üç sey, insanin kendini aldatmasidir :
1- Günahi düsünmeksizin ,nefsin arzulari pesinde kosmak,
2- Tûl-u emele kapilarak,tevbe etmeyi terk etmek,
3- iyi amel islemeksizin,Ahiret saadetini istemek
T.G/591

Kim ki,Üç seye ragmen,üç seye sahip olmayi
iddia ederse,bilsin ki iddiasi batildir :
1- Dünyayi sevmesine ragmen,Allah'i zikretmekten
haz duydugunu iddi eden,
2- Nefsinin nefretine muhatap olmaksizin,
Rabbinin rizasini kazandigini iddia eden,
3- insanlarin takdirinden hoslandigini bildigi
halde,ihlasli oldugunu iddia eden
T.G/591

Allah,Kuluna üç sebepten dolayi gazaplanir :
1- Kulun,Allah'in emrini yerine getirmemesi,
2- Kulun,Allah'in ayirdigina razi olmamasi,
3- Kulun istegi eline geçmeyince,Allah'a gücenmesi
T.G/609

Iman sahibinin üç alâmeti vardir :
1- Namaz kilmak,
2- Oruç tutmak,
3- Sadaka vermek.
Dört B.Halife Menk.S/359

Münafik’ta üç alâmet vardir :
1- Namazi yalniz kilarken noksan,
Halk yaninda düzgün ve tam kilar.
2- Kendini meth'edenlerin kar$isinda
zevkle is yapar ve övülmekten ho$lanir,
3- Allah'i insanlar yaninda zikreder,
yalniz basina kalinca zikretmez.
Menakib

Zalim'de üç kötü hal vardir :
1- Kendinden daha zayifa baski yapar,
2- Gücü yettigi kadar baskasini malini alir,
3- Rizki hususunda Helâl-Haram demez.
Menakib

Kiskanç kimsede de üç alamet vardir :
1- Kalabalikta,kiskandigi kimseye yaltaklanir,
2- Herkesin arkasinda Giybet eder,
3- Basina belâ gelenlere sevinir .
Menakib

Tenbel kimsede de üç alamet vardir :
1- Allah'a ibadetde tembellik eder,
2- Yaptigi ameli kusurlu yapar,
3- Namazin vaktini geçirir.
Menakib

Tövbekâr'in üç alameti vardir :
1- Haramlardan uzaklasir,
2- ilim ögrenmeye hirsli olur,
3- Günaha dönmekten çok korkar.
Menakib

SABIRLI olan kimsede Üç alamet vardir :
1- Kendisine gelmeyene kendisi gider,
2- Kendisine zulmedeni bagislar,
3- HAKSIZLIK edene merhamet eder.
Menakib

SABIRLI kimsenin diger üç alâmeti :
1- Allah'in bütün emirlerine Sabreder,
2- Günahlari i$lememeye Sabreder,
3- Gelen Belâ ve Musibetlere Sabreder.
Menakib.

FACiR adamin üç alameti vardir :
1- Çok yemin eder,
2- Kadinlari aldatir,
3- Herhese iftira eder.
Menakib

KAFiR'lerin üç alameti vardir :
1- Allah'in ezeli Dininden $üphe eder,
2- Allah'in sevdiklerine düsman olur,
2- ibadet ve Taat'tan gafil olur.
Menakib

ilahi Rahmetten mahrum olanin üç alameti,
1- Allah'in azabindan emin olur,
2- Allah'in Rahmetinden ümitsizdir,
3- Allah'in Resulüne muhalefet eder.
Menakib

Affa mashar olanin üç alameti vardir :
1- Allah'in azabindan korkar,
2- Allah'in KAHRINDAN korkar,
3- Allah adina yapilan Vaaz'dan korkar.
Menakib

$u üç sey büyük kabahattir :
1- Geçimden yakinmak,Rabbi $ikayettir,
2- Dünyalik için üzülmek,Rabbi üzmektir,
3- Zenginliginden dolayi,zengine tevazu
edenin dininin üçte ikisi gider.
Münebbihat

$u üç seyi iyi ögrenmek gerekir :
1- Güzel geçinmek,aklin yarisidir,
2- Güzel Sual sormak,ilmin yarisidir,
3- Güzel tedbir,geçimin yarisidir.
Münebbihat

Üç seyi terk etmek :
1- Kim dünyayi terk ederse Allah onu sever,
2- Kim günahlari terk ederse,melekler onu sever,
3- Kim Tama'i terk ederse insanlar onu sever.
Münebbihat

Üç sey sana yeter :
1- Nimet olarak iSLAM sana yeter,
2- Me$gul olmak istersen TAAT yeter,
3- ibret almak istersen ÖLÜM yeter.
Münebbihat

AKILLI insanin üç alameti vardir :
1- Dünyaya deger vermez,
2- üzüntü ve eziyetleri $ikâyet etmez,
3- Musibet karsisinda sabirli olur.
Menakib

AHMAK insanin üç belirtisi vardir :
1- Allah'in kesin emirlerine karsi tembeldir,
2- Söyledigi sözlerin çogu lüzumsuzdur,
3- Allah'in yarattiklarina çok eziyet eder.
Menakib

iYi insanin üç alâmeti vardir :
1- Yedigi helaldir,
2- ilim meclislerinde bulunur,
3- Namazi cemaatle kilar.
Menakib

iYi insanin diger Üç alameti :
1- Bütün ibadetlerini zamaninda yapar,
2- Haram islerden uzak olur,
3- Kendisine fenalik yapana iyilik eder.
Menakib

KÖTÜ adamin Üç alameti vardir :
1- Allah'in emirlerine karsi tembeldir,
2- Herhese kötülügü dokunur,
3- Kendisine iyilik edene,fenalik yapar.
Menakib

MÜTTEKi'de Üç alamet vardir :
1- Fena insanlardan uzaklasir,
2- Yalan söylemekten sakinir,
3- Harama düsmekten çok korkar.
Menakib

GÜNAHKAR insanin üç alameti vardir :
1- Bütün amellerini hatali yapar,
2- Oyun ve çalgi gibi islerle ugrasir,
3- Unutkan olur.
Menakib

Kalbi kararmisin üç alâmeti vardir :
1- Düskünleri görüp-gözetmez,
2- Aza kanaat etmez,Gözü doymaz olur,
3- Ona Ögüt-nasihat tesir etmez.
Menakib

DOGRU kimsenin üç alameti vardir :
1- Ibadetlerini gizli yapar,
2- Karsilastigi musibetleri gizler,
3- Daima zikirle mesgul olur.
Menakib

FASIK'in üç alameti vardir :
1- Fitne ve Fesadi sever,
2- Insanlarin Belâya ugramasini ister,
3- iyi ve hayirli islerden kaçinir.
Menakib

A$AGILIK adamin üç alâmeti vardir :
1- Akrabasi ile çekisir durur,
2- Komsularina eziyet eder,
3- Günah islemeyi sever.
Menakib

Allah'in sevmedigi kimsenin alâmeti üçtür :
1- Çok Yalan söyler,yalan yere yemin eder,
2- insanlari Huzursuz eder,
3- Baskasinin sirtindan geçinmeyi sever.
Menakib

ABiD olanin üç alameti vardir :
1- Allah'i büyük, kendisini küçük bilir,
2- $ehevi arzularina son verir,
3- Allah'in rizasini kazanmayi $iar edinir.
Menakib

iLHA sahibinin alameti üç'tür :
1- Gücü yettigi kadar,herkesi aff'eder,
2- Malinin Zekâtini verir,
3- Fakire Sadaka vermeyi zevk bilir.
Menakib

CiMRi' de üç alamet bulunur :
1- Açliktan korkar,
2- istenileni vermekten korkar,
3- Cömertlik yapana içinden husumet duyar.
Menakib

Üç SINIF ABiD'in, Üçerden Dokuz vasiflari:
1- a) Sevdigini Allah için verir,
b) Öfkelenmez,
c) Her halde efendisi ile olur.
2- a) Nefsini küçük görür,
b) ihsanini küçük görür,
c) Kusurlarini büyük görür.
3- a) Her halde insanlara örnek olur,
b) insanlarin en cömerdi olur,
c) Herhes hakkinda Hüsnü Zan besler.
Menakib :S/499

Üç kisiye acinir :
1- Bir kavmin büyügü iken küçük düsene,
2- Zengin iken fakir düsene,
3- Dünyanin elinde oyuncak olana.
Ihya 1/153

Buharî ve Müslim'in ittifak ettikleri Hadis'ler

EL-LU'LUU VE'L-MERCAN

(Buharî ve Müslim'in ittifak ettikleri Hadis'ler)

Muhammed Fuad Abdulbaki
- Giriş
- İman
- Taharet
- Hayız
- Namaz
- Mescitler ve Namaz Kılma Yerleri
- Yolcuların Namazı ve Bunun Kısaltılması
- Zekât
- Oruç
- İtikaf
- Hac
- Evlenme (Nikâh)
- Süt Emme (Rada)
- Boşanma
- Lian
- Köle Azat Etme
- Alım-Satım
- Feraiz (Miras Üzerindeki Belirli Paylar)
- Hibe ve Diğer Bağışlar
- Vasiyet
- Adak
- Yemin
- Kasâme, İslâma Karşı Savaşanlar, Kısas ve Diyet
- Had Cezaları
- Yargıya Ait Hükümler
- Buluntu Eşya
- Cihat ve Milletlerarası İlişkiler (Siyer)
- Yönetimle İlgili Hükümler
- Av ve Hayvan Kesimine Ait Hükümler İle Eti Yenen Hayvanlar
- Kurban
- İçecekler
- Faziletler
- Sahabelerin Faziletleri
- İyilik, Sıla ve Edepler
- Kader
- İlim
- Zikir, Dua, Tevbe ve İstiğfar
- Tevbe
- Münafıkların Sıfatları ve Hükümleri
- Kıyamet, Cennet ve Cehennemin Sıfatı
- Cennet, Cennet Nimetleri ve Cennetliklerin Sıfatı
- Fitneler ve Kıyamet Alâmetleri
- Zühd ve Rekaik
- Tefsir

HADIS KARSISINDA SORUMLULUGUMUZ

Hadisler, Resulullah'in Sünneti ve Islam uygarligimizin gelenekleri konusunda tartismalar son yüz yil içinde artarak Müslüman düsünce insanlarinin gündemlerinde önemli bir yer tuttu. Islam uygarligi ve siyasi birliginin büyük bir gürültüyle çökmesi, hemen her Müslüman bölgesinde din karsiti hareketlerin iktidari ele geçirmesi, batinin teknolojik ve düsünsel araçlarinin karsisinda duracak bir Müslüman fikir gücünün bulunmamasi Müslümanlari mevcut gelenegi yeniden ele almaya yöneltti. Müslüman uygarligin dini geleneginin yeniden ele alinmasini iki boyutta inceleyebiliriz: yaklasim boyutu ve degerlendirme boyutu. Yaklasim boyutuyla, mevcut düsünce hareketlerini "niyet" ve amaç ögesine göre siniflandirmak aranabilir. Dogal olarak, hem birey hem de topluluk seviyesinde, amaçlari ve niyeti kestirebilmek spekülatif olacagindan, bu kistas yalnizca genel bir bakis açisi vermekle kalir. Ikinci boyut ise bakis açisinin "Müslüman uygarligin dini gelenegini" genel degerlendirmesidir. Burada da, bakis açisini üretenlerin, içinde bulunduklari toplumun olasi bir baskisina yol açmamak için düsüncelerini kabul edilebilir dozlarda ifade etmis olabileceklerini unutmamak gerekir.
Temel kavramlari yerlestirmek gerekirse, Hadisler, Peygamberimizin davranis ve sözlerinin aktarildigi anlatimlar, Hadis kitaplari, bunlarin derlenmesiyle olusan tek-yazarli kitaplardir. Hadis kitaplari içinde yazildigi toplumun ve din bilginlerinin genel begenisine göre, "sahih", "sünen" gibi derecelendirmeler alir. Hadis kitabi yazarlari, veya Muhaddisler, özellikle Hicri ikinci ve üçüncü yüzyillarda, Müslümanlarin yasadigi bölgelerde ileri gelen ailelerin üyelerinden ya da ileri gelen diger Muhaddislerden Hadis toplayan ve derleyen kisilerdir. Muhaddisler aralarinda bilgi akisi sebekeleri kurmuslardi. Istisnalar hariç devletten çalismalari karsiliginda ödenek aliyorlardi. Ayni zamanlarda gelisen akilyürütme ekolü (ehl-i rey), ve neo-platonist felsefe ekolü gibi hareketlerin disinda bütünüyle Hadislere dayanan bir ekol (ehl-i hadis) teskil ediyorlardi.
Resulullah'in sünneti temel kavrami (Sünnet), Müslüman uygarligimizda Hadis kavramiyla çakistirilmis olmasina karsin, farklidir. Sünnet, Kur'an-i Kerim'in ana kavramlari arasinda degildir. Resulullah'in sorgusuz sualsiz izlenmesi gerektigi belirtilmesine ragmen, ebediyete kadar, her ortam ve her durumda ayni sekilde uygulanmasinin bir din emri olduguna iliskin açik bir ifade yoktur. Bunun açik bir ifade olarak yer aldigi tek metin, Peygamberin vefatindan önceki son haccinda yaptigi Veda Hutbesidir, ancak hutbenin sünnete iliskin bu en önemli cümlesinin esdenik güvenilirlikte diger iki kaydinda "sünnet" yer almamaktadir. Dolayisiyla sünnetin ne oldugu, sünnetin ne derecede baglayici oldugu, ve Kur'an'in yanindaki konumu gibi konular üçüncü hicri yüzyila kadar belirginlesmedi. Bu yüzyila kadar Hadis derlemelerinin de tam gelismemis oldugu göz önüne alinmalidir. Diger yandan gelisen ehl-i rey ise Hanefilerle fikih usulünde, Mutezileyle teolojide (kelam) belirginlesiyordu.
Siyasi iktidarin hangi nedenle kimlerin elinde oldugu ve olmasi gerektigi konusundaki tartisma, Islami düsünce ayriliklarinda, yalnizca siyasi mücadelede degil ayni zamanda kelam mezheplerinin olusmasinda da önemli rol oynamistir. Ehl-i hadis, ehl-i rey, kelam gibi tartisma ortamlari Abbasi halifesi Mütevekkil'in doneminde büyük ölçüde sona ermistir. Kendisinden önceki Halife Vasik'in döneminde ekoller arasi denge gözetilmeyerek, Mutezilenin resmi din anlayisinin kabul edilmesi ve bunun bir ölçüde halka zorla dayatilmasi sonucu, geriye dönülemez bir çatisma noktasina gelinmisti. Vasik'in ardindan gelen Halife Mütevekkil, devlet içinde tam bir ideolojik dönüs baslatarak, hapisten yeni çikan Ahmed bin Hanbel'in karsitlarini tekfir etmesi ve diger Muhaddislerin destegi ile Mutezile bilginlerini idam, iskence ve hapis gibi yöntemlerle ortadan kaldirdi. Devlet ideolojisi ve yapisindaki degisiklikleri, Bizans karsisindaki agir bozgunlar, Abbasilerin dayanagi seçkin Türk birliklerinin yeni dengeleri reddetmesiyle kanli bir iç savas izledi. Bu kaos döneminden saglam çikan Ahmed bin Hanbel'i izleyen Muhaddisler, kaybeden analojiye (kiyas) dayali ehl-i rey, tamamiyle ortadan kalkan da Mutezile kelam anlayisi oldu.
Bu dönemin ardindan Hadis, akilyürütme ve analojinin çok daha üzerinde dinin tartisilmaz temel kaynaklarindan biri haline geldi, ilgi ve çalismacilarin sayisi yükseldi. Bir buçuk asir içinde onlarca kitap yazildi, bunlardan altisi esas olarak kabul edildi; Buhari ve Müslim'in derlemeleri de "sahih" olarak adlandirildi. Buhari ve Müslim'in kitaplari da sonuçta derleme olmasina, kutsal ve vahye dayanan bir özelligi bulunmamasina ragmen, günümüzdeki genel uygulamada bu kitaplarda yer alan bir hadis "sahih" kabul edilir. Endülüs'lü Ibn Hazm gibi akilyürütme ve analojiyi reddeden ve yalnizca Hadisleri esas alan bir ehl-i hadis alimi bile, esas aldigi Buhari ve Müslim'deki hadisleri zaman zaman kendi anlayisina göre reddedebilmesine ragmen, bu türden kritik yaklasimlar hiç bir zaman ümmetin genel anlayisina çikmamistir. Buna ragmen Islami ilimlerde bilgisi bulunmayan siradan bir insanin bu kitaplari ele almasi konusunda farkli yaklasimlar vardir. Hanefi mezhebinde Hadisler alimler için olmasina ragmen, günümüzde hizla yayilan Hanbeli mezhebinde Buhari ve Müslim kutsal kitap gibi, Kur'an gibi, kullanilmakta, hadislerden süphe edilmemektedir. Günümüz Hanbelileri bu kitaplari Kur'an seviyesine yükseltecek "vahiy gayri-matluv" tanimini kullanirlar. Diger yandan bati etkisiyle gelisen dindisi ilahiyat çalismacilari hadislerin bütünüyle uydurma olabilecegi, ele alinmamasi gerektigini, zayif olmayan destekler yardimiyla önerebilmektedirler.
Bu iki asiri uç arasinda ne yapabiliriz? Eger hadisleri kaldirirsak, yalnizca önemli kaynaklardan mahrum kalmayacak, ayni zamanda da geçmis zamandaki ilim ve kültür mirasinini kaybetmis olacak, ümmet içinde temel birligi yitirme tehlikesiyle karsilasabilme noktasina gelecegiz. Diger yandan Hadis kitaplarinin uygulmada Kur'an seviyesine çikarilmasiyla yanlis din anlayislarina girecek, akilyürütmenin asgariye indirilmesiyle özellikle su an içinde bulundugumuz farkli dünya ve mücadele ortami için bir anlayis gelistirmeden yoksun kalacagiz. Bu ikilemi asabilmek için tartismanin üzerine çikmamiz gerekir. Bu durumda hem eskinin kaybedilmeyecegi, Müslüman uygarliginin kopmayacagi, hem de akilyürütme ve içtihadin yeniden canlandirilacagi bir ortamin üretilmesi gerekmektedir.

---

Hadislere yaklasilirken bakilmasi gereken üç kistas, senedin güvenilirligi, içeriginin kabul edilirligi, sonra da anlasilarak din anlayisi içinde konumlandirilmasidir. Hadislerin kimler yoluyla geldikleri ve bunlari nakledenlerin güvenirliklerini inceleyen, ardindan da belirlenen kistaslarla bunlari siniflayan Muhaddisler ellerinde bulunan olanaklar ve araçlar içinde kistas ve metodlari belirlemislerdir. Oysa metodlar hiç bir zaman mutlak degildir. Örnek olarak Buhari saglam bir zincire sahip Hadisin senedini geçerli kabul etmesine karsin, Imam-i Azam hadisin kabul edilirligi için üç bagimsiz koldan bize aktarilmis olmasini esas almaktaydi. Söz konusu Islam'in ikinci kaynagini sekillendirme ve derleme oldugundan yalnizca 4. asirdaki Muhaddislere birakilamaz. Hadis kitaplarinin kullandigi hammadde elimizde oldugu sürece, baska kistaslar kullanilarak yeni derlemelerin üretilmesinde dini bir engel yoktur. Bu bakis, Sünneti, hatta mevcut Hadisleri reddetme anlamina gelmeyeceginden, eskiyle aramizda bir kesilme de olmayacaktir. Hadis nakledicilerinin (raviler) sonraki iki asama da göz önüne alinarak güvenilirlik ve yanilma olasiliklarinin arastirilmasi, nakledilen hadislerin dilbilim yöntemleri kullanilarak aktarilirken bilgi ve anlam kaybolmasina açik olup olmadiklarinin incelenmesi gibi bir çok alanda yapilacak incelemelerde sened güvenilirligi ve hadisin sözcük ve ifade yapisinin korunum derecesi konusunda olusturulacak çalisma ortaminda yeni derlemeler üretilebilir.
Muhaddisler sahihlerin senedleriyle içeriklerinin degerlendirilmesini birbirinden ayri tutmuslardir. Senedi tartismasiz kabul edilir olmasina ragmen içerigi bakimindan Islam anlayisi içinde görülmeyen hadisler siniflandirma disi tutulmuslardir. Ancak, senedi kabul edilebilir bir hadisin Islam'a aykiri olacagina kim karar verecektir? Buna da Muhaddisler kendi din anlayislari içinde karar vermislerdir. Kur'an ile uyusmasi, diger hadislerin geneliyle uyusmasi gibi ana kistaslarin disinda, Ehl-i Hadis ekolünün digerlerinden farkli olan teolojik yaklasimlari da ana etmenler arasindadir. Hemen her sekilde ve yönelimde senedi kabul edilebilir durumda onbinlerce hadis varsa Muhaddisin bunlari toplama disinda yaptigi sey kendi görüsüne göre ayiklamak olacaktir. Sonuç olarak çok farkli dini anlayislara göre apayri hadis kitaplari ortaya çikabilir, çimistir. Muhaddisin burada yalnizca hadis toplayan degil, aldigi bu genis seçim yetkisiyle dini de sekillendiren oldugu anlasilabilir. Bu yetkinin zamaninda tek bir kisiye, bir kaç kisiye veya popüler bir grupça sirtlanilmasi, bizim bunun sorumlulugundan muaf oldugumuz anlamina gelemez. Onbinlerin çok üzerindeki ayiklanmamis hadis hammaddesini tekrar incelememiz, hangi kistaslarin bunlari Islam içinde gördügüne karar ererek, muhtemelen daha hassas bir elekte ayiklamamiz gerekebilir.
Üçüncü asama bir hadisin metin ve sened olarak kabul edilirligi üzerinde mutabakat ortaya çiktiktan sonra bu hadisin din içinde yerlestirilmesi, Kur'an-i Kerim'in isigi altinda anlaminin belirlenmesi, anlatim kaymalari varsa genel içerigin çikarilmasi, Resulullah'in burada söyledigi, yaptigi farkli sartlar içindeki bir topluluk veya birey açisindan neye tekabül eder sorusunun cevaplanmasi gerekir. Bunlar yapilirken, Hadisi nakledenlerin ilim seviyeleri, anlayis durumlari, Kureys Arap kullanimindaki o günün mecazlar, tesbihler, ifadeler de analitik olarak incelenerek, ifadede degisiklik yapildiysa, orijinal ifadenin yeniden yapilandirilmasi gerekebilir.
Kisaca her üç asamada, ayni zamanda bu asamalarin birlirleriyle etkilesiminde daha ilerlemis yöntemler ve araçlarin kullanimindan yararlanarak, yeniden bir çalisma sahasi kurulmasi gerekmektedir. Kagidin seri üretiminin olmadigi, ulasim yetersizlikleri, iletisim olanaksizliklari, bilimsel egitim alabilecek insan sayisi gibi ortam faktörlerini göz önünde bulundurdugumuzda ilk Hicri yüzyillarin Müslüman ilim adamlari fikihtan hadise, kelamdan felsefeye her dalda inanilmaz atilimlar ve basarilar göstermislerdir. Içinde bulunduklari olanaklari günümüze oranlarsak ne yazik ki son yüzyillar bu dönemin altinda bir dipnot olarak bile yer alamayacaktir. Ümmetin ilimlerde önde gelenleri, erken Islam tarihindeki bu üstün verimli, özgüvenli alimlerini azizlestirip, insanüstü özellikler atfedip onlarin arkasina saklanmaktan vazgeçmek, onlarin eristikleri üretkenlik düzeyinde ilimleri Allah'in ihsan ettigi yeni sartlar altinda, kaldigi yerden tekrar baslatmak, yeniden ihya etmek zorundadir. Ancak bu sekilde modernizm bozunumu ile gelenekçilik taasubu arasindaki anlamsiz sikismadan kurtulabiliriz.

Hadis bahcesi

	Ameller Niyetlere Göredir İki Müslüman Topluluk Birbirleriyle Savaşırsa Her Tesbih, Hamd, Tekbir ve Tehlil'in Sadaka Oluşu Orucun Fazileti Oruç Kalkandır Arşın Gölgesinde Barınacak Yedi Mutlu İnsan İman Etmedikçe Cennete Girilemez Sonradan İslam'a Sokulan Şeyler (Bid'atlar) Reddedilmiştir Din Nasihattır Her Namazın Sonunda Mutlaka Okunacak Dua Müflis Kimdir ? Zulüm ve Cimrilik Mü'minler Bir Vücuda Benzerler Lüzumsuz İşleri Terketmek Yetimi Himaye Etmek İnanmış Kişi Allah Katında Değerlidir Çocuğa Namaz Kılmayı Öğretmeliyiz Komşuya İyilik Yapmak İnsanın Anne Karnında Oluşumu Canın ve Malın Korunmasının Şartı Kıyamet Günü Sorulacak Sorular İnsanlarla Savaşmanın Şartları İşte Ribatınız

Bir Hadis

Suheyb'den (r.a) Rasulullah'in (s.a) söyle buyurdugu rivayet edilmistir: Sizden önceki milletlerden birinde bir hükümdar ve onun bir sihirbazi vardi. Sihirbaz ihtiyarlayinca hükümdara: "Ben yaslandim, bana bir genç gönder de ona sihir ögreteyim" dedi. Hükümdar ona sihir ögretecegi delikanliyi gönderdi. Gencin yolu üzerinde bir rahib vardi. Yola çiktiginda onun yaninda oturup sözlerini dinlerdi. Rahibin sözleri hosuna giderdi.
Sihirbaza giderken rahibe ugrar, onunla bir süre otururdu. Sonra sihirbaza varinca da, adam delikanliyi döverdi. Bu durumdan rahibe sikayet edince rahip "Sihirbazdan korktugunda, beni ailem alikoydu; ailenden korktugun zaman da beni sihirbaz birakmadi dersin" dedi. O hal üzere gidip gelirken bir gün geçenlerin yolunu kesen büyük bir vahsi hayvanla karsilasti. Kendi kendine "Büyücü mü yoksa rahib mi daha faziletli bugün ögrenecegim " dedi. Bir tas aldi ve "Allahim! Eger rahibin isi sana sihirbazin isinden daha sevimli ise su hayvani öldürüver ki halk yoluna devam etsin" diyerek elindeki kaya parçasini atti ve canavari öldürdü. Halk da geçip gitti.
Bunun üzerine delikanli rahibe gelerek olup bitenleri haber verdi. Rahib de ona, "Oglum bugün sen benden daha üstünsün. Senin durumun kemale ulasti. Fakat yakinda imtihandan geçeceksin. Bir belaya ugrarsan benim adimi verme" dedi.
Bu çocuk anadan dogma körleri, Alaca (Bars) denilen cilt hastaliklarini iyilestiriyor ve daha birçok hastaliklara yakalananlari tedavi ediyordu. Bu durumu kralin yakin dostlarindan olan kör biri duydu. Çesitli hediyelerle delikanlinin yanina gelerek, "Eger beni iyilestirirsen bunlarin hepsi senin" dedi. Delikanli adama; "Ben hiçbir kimseyi iyilestiremem. Sifayi ancak Allah verir. Eger sen Allah'a iman edersen O'na dua ederim. O da sana sifa verir" dedi. Adam hemen Allah'a iman etti. Allah da ona sifa verdi.
Sonra bu adam hükümdarin yanina gitti. Önceden oldugu gibi onun yanibasina oturdu. Hükümdar ona, "Sana gözlerini kim iade etti?" dedi. Adam "Rabbim" dedi. Kral "Senin benden baska bir rabbin mi var?" dedi. Adam "Benim Rabbim de, senin Rabbin de Allah'dir" dedi. Bunun üzerine hükümdar o adami tutuklatti. Çocugun yerini söyleyinceye kadar kendisine iskence yaptirdi. Bunun üzerine delikanli hükümdarin huzuruna getirildi. Kral delikanliya, "Oglum! Senin sihrin, anadan dogma körleri, abraslari (bars hastaligina tutulanlari) iyi edecek dereceye ulasmis, söyle söyle yapiyormussun öyle mi?" dedi. Delikanli: "Ben hiçbir kimseye sifa vermiyorum. Sifayi ancak Allah veriyor" dedi. Bunun üzerine kral onu da tutuklatti ve devamli iskence ettirdi. Sonunda rahibin adini söyledi. Hemen rahib getirildi. Kendisine "Dininden dön" denildi. O reddetti. Bunun üzerine hükümdar testere istedi. Testereyi basinin ortasina gelecek sekilde rahibin tepesine koydular. Testere basini ikiye ayirdi. Arkasindan hükümdarin yakin dostunu getirdiler. Ona da "Dininden dön" dediler. Reddedince onun da tepesine testereyi yerlestirip, basini ortasindan ikiye ayirdilar. Sonra da delikanliyi getirdiler. Kendisine "Dininden dön" dediler. Reddedince, kral onu adamlarindan bir gruba teslim etti. Onlara "Bunu falan dagin tepesine çikarin, dagin tepesine varinca dininden dönmezse onu assagiya atin" diye emir verdi. Onlar da onu götürdüler,daga çikardilar. Çocuk, "Allah'im, diledigin sekilde beni onlara karsi koru" dedi. Bunun üzerine dag sarsildi. Onlar da dagdan assagi yuvarlandilar. Çocuk yürüyerek hükümdara geldi. Hükümdar ona "Yanindakilere ne oldu?" diye sordu. Delikanli hükümdara "Allah beni onlara karsi korudu" diye cevap verdi.
Hükümdar yine onu kendi adamlarindan bir gruba teslim etti. "Bunu büyük bir gemiye bindirin, denizin ortasina götürün. Dininden dönmezse onu denize atin" dedi. Onu götürdüler. Delikanli dua ederek "Allah'im nasil dilersen beni onlara karsi koru" dedi. Bunun üzerine gemi onlarla beraber alabora oldu, hepsi boguldular. O yürüyerek hükümdara geldi. Hükümdar "Yanindakilere ne oldu" diye sordu. Delikanli hükümdara "Allah onlara karsi beni korudu" dedi ve krala, "Sana emredecegimi yerine getirmedikçe beni öldüremeyeceksin" dedi. Kral, "Nedir o?" dedi. Delikanli su cevabi verdi, "Halki bir alana topla, beni de bir hurma dalina as, sonra ok torbamdan bir ok alarak, yayin tam ortasina yerlestir. Daha sonra, 'Delikanli'nin Rabbi olan Allah'in adiyla' de. Sonra da at. Böyle yaparsan beni öldürürsün."
Bunun üzerine hükümdar halki bir meydanda topladi. Onu hurma dalindan asti. Sonra ok torbasindan bir ok aldi. Oku yayin ortasina koydu. Sonra "çocugun Rabbi olan Allah'in adiyla" diyerek oku üzerine atti. Ok delikanlinin sakagina saplandi. Çocuk elini sakagina koyup öldü. (Bu durumu gören) halk "Delikanlinin Rabbi'ne iman ettik" dedi.
Kralin adamlari yanina vararak ona, "Gördün mü korktugun seyi? Vallahi korktugun sey basina geldi, halk iman etti" dediler. Bunun üzerine kral derhal sokak baslarinda hendekler kazilmasini emretti. Hendekler açildi. Içlerinde atesler yakildi. Hükümdar, "Her kim dininden dönmezse onu zorla hendege atin. Ya da kendilerine haydi hendeklere atlayin denilsin" diye emir verdi. Adamlari da dedigi gibi yaptilar. Nihayet kucaginda bebegi ile bir kadin atesin önüne geldi. Kadin duraklayip atese düsmekten çekindi. Kucagindaki "Ey annecigim sabret. Çünkü hak din üzeresin" dedi. [(30) Müslim; Kitab'uz-Zühd ve'r-Rekaik, 3005, Tirmizi.]

Açiklama

Imam Nevevi bu hadisin açiklama kisminda bir çok noktalara deginiyor ve hadisten önemli hükümler çikariyor. Biz bunlardan önemli gördügümüz birinin üzerinde duracagiz: Hak yolda yürürken bütün zorluklara sebat göstermek ve hakki ortaya koymaktan bir an bile geri durmamak. Gerçi mümin ölümle karsi karsiya geldigi anda kalbindeki imani muhafaza etmek sartiyla iki siktan birini seçmekte serbest birakilmistir. Ammar b. Yasir küfrü söylerken Bilal-i Habesi "Ahad, Ahad" diyerek hakki ilan etmeyi tercih etmistir. Allahu Teala onlarin her ikisinden de razi olsun. Fakat daha serefli olani, mübarek olani hak yolda yürürken zorluklara, acilara sabir göstermek ve hakki ortaya koymaktan bir an bile tereddüt etmemektir. Hadistekine benzer bir olay Kur'an-i Kerim'in Buruc suresinde anlatilmakta. Tek suçlari, bir olan Allah (c.c)'a kulluk etmek olan müminler topluca içinde alevli atesler bulunan hendeklere atiliyorlar. Onlar da kundaktaki çocugun gösterdigi sabri gösterip ölümü tercih ediyorlar. Allahu Teala gösterdikleri bu üstün teslimiyetten dolayi onlari yüce kitabinin temiz sayfalarinda aniyor. Bundan daha büyük seref olabilir mi acaba? Biz müslümanlar, bir kismimiz, bolluk ve rahatlikla imtihan ediliyoruz. Gerçi müslümanlari bir vücudun azalari gibi düsünürseniz, acilar içinde kivranmamiz gerekli ama maalesef daha bir vücudun azalari gibi degiliz. Allah (c.c) bizleri de yeryüzündeki diger müslümanlari imtihan ettigi gibi zorluklarla imtihan ederse, eger sabrimizin (imanimizin) derecesini ölçmek isterse ne yapariz? "Böyle bir sinava hazir miyim?" sorusunu her müslüman kendine sormali. Allah (c.c) hakimdir ve en dogrusunu bilendir.

HZ. ADEM (S.A.)

HZ. ADEM (S.A.)

Hz. Adem , yeryüzünde ilk insan ve ilk peygamber, bütün insanlarin babasi'dir. Cesitli memleketlerden getirilen topraklari melekler su ile camur yapip, insan sekline koydular. Mekke ile Taif arasinda 40 yil yatip salsal oldu. Yani pismis gibi kurudu. Önce Muhammed aleyhisselamin nuru alnina kondu. Sonra Muharrem'in onuncu Cuma günü ruh verildi. Her seyin ismi ve faydasi kendisine bildirildi. Boyu ve yasi kesin olarak bildirilmedi. Allahü tealanin emri ile bütün melekler, Adem'e secde etti, ama Iblis (seytan) kibirlenip, bu emre karsi geldi ve secde etmedi : « Hani biz meleklere (ve cinlere): Adem'e secde edin , demistik. Iblis haric hepsi secde ettiler. O yüz cevirdi ve büyüklük tasladi, böylece kafirlerden oldu »(Bakara, 34) . Hz. Adem 40 yasinda Firdevs adindaki Cennet'e götürüldü. Cennet'de yahut daha önce Mekke disinda uyurken, sol kaburga kemiginden Hz. Havva yaratildi. Allahü teala onlari birbirine nikah etti. Yasak edilen agactan unutarak ve Iblis'in oyununa gelerek önce Havva, sonra Adem aleyhisselam yedikleri icin Cennetten cikarildilar. Adem aleyhisselam Hindistan'da Seylan (Ceylon) adasina, Havva ise Cidde'ye indirildi. 200 sene aglayip yalvardiktan sonra , tövbe ve dualari kabul olup, hacca gitmesi emr olundu:«Sonra Rabbi onu seckin kildi; tevbesini kabul etti ve dogru yola yöneltti »(Ta'ha, 122) . Arafat ovasinda Havva ile bulustu. Kabe'yi insaa etti. Hz. Adem her sene hac yapardi. Arafat meydaninda veya baska meydanda , kiyamete kadar gelecek cocuklari belinden zerreler halinde cikarildi. «Ben sizin Rabbiniz degil miyim ?» diye soruldu. Hepsi «Evet » dedi. Sonra hepsi zerreler haline gelip, beline girdiler. Yahud belinden yalniz kendi cocuklari cikti. Sonra Sam'a geldiler. Burada cocuklari oldu. Neslinden 40.000 kisiyi gördü. 1500 yasinda iken cocuklarina peygamber oldu. Cocuklari cesitli dillerde konustu. Cebrail aleyhisselam 12 kere geldi. Oruc, her gün bir vakit namaz ve gusül abdesti emredildi. Kendisine kitap verilip, fizik, kimya, tip, eczacilik, matematik bilgileri ögretildi. Süryani, Ibrani ve Arabi diller ile kerpic üstüne cok kitap yazildi. Bir rivayete göre 2000 yasinda iken Cuma günü vefat etti. Hz.Havva 40 sene sonra vefat etti. Kabirlerinin Kudüs'de veya Mina da Mescid-i Hif'de veya Arafat'da oldugu rivayetleri vardir. Habil ile Kabil Habil ile Kabil Hz.Adem'in ogullarindan ikisidir. Habil'in Allah'a yaptigi kurban'in kabul edildigi ve kendi kurbanin Allah tarafindan kabul edilmedigi icin Kabil, Habil'i öldürür ve böylece dünyada ilk kâtil olma makamina mazhar olur. Sonra bir kargadan görüp Habil'i yerin altina gömdü. Allahü teala Kur'an-i Kerimde mealen buyuruyor ki : « Allah nezdinde Isa'nin durumu, Adem'in durumu gibidir. Allah onu topraktan yaratti. Sonra ona «OL !» dedi ve oluverdi »(Al-i Imran, 59) . Burada deginilen durum, Hz.Isa'nin ve Hz. Adem'in babasiz dünyaya gelmeleridir (M.K.). Peygamberimiz Muhammed (S.A.V.) Hz. Adem hakkinda : « Allahü teala Adem'i (aleyhisselam) yeryüzünün her tarafindan aldirdigi topraktan yaratti. Bu sebeple zürriyetinden siyah, beyaz, esmer, kirmizi renkte olanlar oldugu gibi, bazilari da bu renklerin arasindadir. Bazisi yumusak, bazisi sert, bazisi halis ve temiz oldu » (Hadis-i serif, Müsned-i Ahmed bin Hanbel) buyurmustur. Hz. Adem 5 seyi ile bahtiyar olmustur: 1) Hatasini itiraf etmek 2) Pismanlik duymak 3) Nefsini kötülemek 4) Tevbeye devam etmek 5) Rahmetten ümidini kesmemek Iblis de 5 seyden bedbaht olmustur: 1) Günahini ikrar (saklamadan söylemek) etmemek 2) Pismanlik duymamak 3) Kendini kötülememek 4) Kendini kötülemeyip azginligini Allahü Teala'ya nisbet etmek 5) Rahmetten ümidini kesmek ________________ oOo _________________ Faydalandigim Eserler: Kur'an-i Kerim ve aciklamali Türkce Meali, Kral Fahd Matbaasi, Medine-Münevvere, 1992 Ibrahim Siddik Imamowlu, Büyük dini hikayeler, Osmanli yayinevi, Istanbul, 1980