ALLAH (C.C) İÇİN SEVMEK, ALLAH (C.C) İÇİN KIZMAK
Her insan bir şekilde sever de kızar da... Çünkü sevgi de nefret de, İnsanın hamuruna konmuştur. Bunlar, insan fıtratında mevcuttur. Ancak sevdiklerimizi sevmekle veya kızdıklarımıza kızmakla, sevap mı kazanıyoruz yoksa günah mı işliyoruz?
Hakiki bir müminin en bariz özelliği, Allah için sevmek ve Allah için kızmaktır. Onun her şeyi Allah içindir. Bütün ibadetleri, hayatı ve ölümü Allah için olan mümin, malını ve canını cennet karşılığında Rabb'i olan Allah'a satmıştır (bk. Tevbe, 9/111). Bundan dolayı o, her ne yaparsa Allah rızası için yapan ve maksadı Allah rızası olan bir karaktere sahiptir... Sevdiğini Allah için sever, sevmediğini Allah için sevmez, dostluğu Allah için, düşmanlığı Allah içindir... Sünnet üzere yaşamanın gereği de budur... Zira Resûlullah [sallallâhu aleyhi vesellem] böyle idi ve böyle olmamızı tavsiye etmişti... Nitekim hadislerinde şöyle buyurmuştur:
"Kul, Allah için sevip Allah için nefret etmedikçe, samimi olarak imanı kazanmış olmaz. Allah için sever ve Allah için nefret ederse, Allah Teâlâ tarafından bir velayeti hak eder."[1]
"Kim (sevdiğini) Allah (rızası) için sever, (buğzettiğine) Allah (rızası) için buğzederse, (verdiğini) Allah (rızası) için verir, (vermediğini de) Allah (rızası) için vermezse, imanını kemale erdirmiş olur."[2]
"İmanı en sağlam şekilde ortaya koyan husus, hiç şüphesiz Allah için sevmek ve Allah için nefret etmektir!"[3]
"Allah için sev, Allah için buğzet! Allah yolunda düşmanlık et, Allah yolunda dostluk et! Çünkü sen, Allah'ın dostluğuna ancak bununla ulaşabilirsin. Bir adamın namazı ve orucu çok olsa bile, bu şekilde olmadıkça imanın lezzetini alamaz. Hâlbuki bugün insanların kardeşliği dünya işlerindedir ve bu kardeşlik, kıyamet günü onun sahibine hiçbir mükâfat sağlamayacaktır."[4]
Allah için sevmek, O'nun sevdiği şeyleri sevmektir. Allah için kızmak da O'nun sevmediği, gazap ettiği ve lânetlediği fikir ve fiillerden kaçmaktır. Kalbinde bu hale ulaşan insan, gerçek imanı elde etmiştir. Çünkü bu hal, gerçek muhabbet ve ihlâsın meyvesidir.
Allah (c.c) İçin
İslâm'da nefis için kızmak yoktur. Mücadele ve mücahede Allah içindir. Hz. Ömer'in [radıyallâhu anh] halifeliği döneminde bir sarhoşa rastlayıp had cezası uygulatması üzerine sarhoş ona sövmüş, Hz. Ömer [radıyallâhu anh] onu bırakmış ve, "Beni öfkelendirdin. Ceza verirsem nefsime yardım etmiş olurum. Ben bir kimseyi nefsim için azarlayıp dövmeyi sevmem" demiştir.[5]
Şeytan Sizden Neden Kaçıyor?
Büyüklerden bir zat, Cüneyd-i Bağdâdî'nin [kuddise sırruh] yanına gelmişti. Şeytanın, onun yanından hızla kaçtığını gördü. O kimse Cüneyd-i Bağdâdî'nin yanına yaklaşınca, yüz hallerinden, onun çok öfkelenmiş olduğunu anlayıp, sordu:
"Ey Cüneyd! Biz biliyoruz ki insan öfkelenince şeytan ona yaklaşır. Fakat görüyorum ki bu kadar fazla öfkelenmiş olduğunuz halde, şeytan sizden kaçıyor. Bunun hikmeti nedir?" Cüneyd-i Bağdâdî [kuddise sırruh] cevabında,
"Sen bilmez misin ki biz kendi nefsimiz için kızmayız. Başkaları, nefisleri için kızarlar. Bunun için de şeytan kendilerine musallat olur. Bizim kızmamız, hep Allah için olduğundan, şeytan bizden kızdığımız zaman kaçtığı gibi başka hiçbir zaman kaçmaz" buyurdu.
İMANIN TADINI TATMAK
Gerçek bir müminin en temel özelliği, Allah için sevmek ve Allah için kızmaktır. Fakat bu iş, hiç de kolay değildir. Çünkü sevmekte ve kızmakta edebi gözetmek, hak sınırını korumak ve dengede kalmak, ancak terbiye olmuş ve Allah rızasını biricik hedef haline getirmiş ihlâslı kulların başaracağı bir iştir.
Birçok mümin Allah için sevmenin ve kızmanın ölçüsünü bilmemekte, hatta birçok kişi, nefsin keyfi ile Allah'ın rızasını birbirine karıştırmaktadır. Din adına yapıyorum, Allah için kızıyorum, diye yapılan birçok iş, Allah'ın rızasına uymamaktadır.
Birçok müminin de dini adına hiçbir gayreti ve hassasiyeti yoktur. Öyle ki biraz işi bozulup kazancı azalınca ne olacak halim diye derin derin düşünürken, ahlâkının bozukluğuna, ibadetlerinin aksamasına hiç aldırış etmemektedir. Malına saldırana karşı aslan kesilirken, imanına saldırana karşı korkak bir kedi gibi kenara çekilmektedir.
Her şeyde büyük örnek olan Hz. Peygamber [sallallâhu aleyhi vesellem], Allah için sevmede ve kızmada, bizlere en güzel örnektir. Mümin her işinde onu örnek aldığı gibi bu hususta da onu örnek almalı ve bu husustaki yüce ahlâkını tanımalıdır. Zira onu tanımadan, bu işte muvaffak olmak mümkün değildir. Resulullah Efendimiz [sallallâhu aleyhi vesellem], bu konuya çok önem vermiş. Öyle ki sırf Allah için sevmeyi ve Allah için kızmayı, bir müslümanın imanını gösteren, Allah ile irtibatını ortaya koyan en önemli amel ve en belirleyici sıfat olarak görmüş ve bunu, namazın, orucun ve cihadın önüne almıştır.[6]
Bir kimsenin, sevdiğini Allah için sevmeden, kızdığına da Allah için kızmadan, imanın tadını tadamayacağını belirtmiş ve kâmil iman için bunu şart görmüştür.[7] Allah için sevmenin nasıl olacağını şöyle açıklamıştır:
"Kendin için sevdiğin ve istediğin bir şeyi, insanlar için de sevmelisin ve istemelisin. Kendin için kötü gördüğün ve istemediğin şeyleri insanlar için de kötü görüp istememelisin. İşte Allah için sevgi böyle olur."[8]
Allah Teâlâ, her mümine sevginin hakkını vermesi için Hz. Peygamber'e [sallallâhu aleyhi ve sellem] uymasını emretmiştir. Şu hadis-i şerif bu konuda mühim bir uyarı içermektedir:
"Şirk, gece karanlığında taş üzerinde yürüyen bir karıncanın ayak izinden daha gizlidir. Şirkin en basiti, bir kimsenin zulüm olan bir işe muhabbet beslemesi ve adalet olan bir şeye kızmasıdır. Dikkat edin din, Allah için sevmek ve Allah için kızmaktan başka bir şey değildir. Bunun için Allah şöyle buyurmuştur: Resûlüm de ki, eğer siz Allah'ı seviyorsanız, bana uyun ki Allah da sizi sevsin."[9],[10]
***
Sahabilerden Ebu İdris el-Havlânî r.a. bir gün Şam mescidine gitmişti. Orada bir genç gördü ki, dişleri parlıyor, yüzü gülümsüyor ve çevresinde kalabalık bir cemaat toplanıyor.
Cemaat herhangi bir konuda ihtilafa düştüğü zaman ona danışıyor, onun görüşünü alıyorlardı. Gencin kim olduğunu sordu. Muaz b. Cebel'dir, denildi.
Ebu İdris r.a. ertesi gün erkenden mescide gitti. O genci mescitte namaz kılar vaziyette buldu. Namazını bitirinceye kadar bekledi. Sonra karşısına geçip selam verdi ve gence şöyle dedi:
- Seni Allah için seviyorum.
Muaz b. Cebel r.a.:
- Allah için mi? dedi. Ebu İdris r.a.:
- Allah için, dedi.
Muaz b. Cebel r.a. Ebu İdris r.a.'ın elbisesinin kuşağından tutup kendine doğru çekti ve şöyle dedi:
- Müjdeler olsun sana! Çünkü ben Allah Resulü'nden şöyle duydum: “Allah Tealâ buyuruyor ki: Benim rızam için birbirini sevenlere, benim rızam için birlikte oturup sohbet edenlere, benim için birbirlerini ziyaret edenlere ve benim rızam için malını ve gücünü sarf edenlere muhabbetim vacip olmuştur.”
Cemaat herhangi bir konuda ihtilafa düştüğü zaman ona danışıyor, onun görüşünü alıyorlardı. Gencin kim olduğunu sordu. Muaz b. Cebel'dir, denildi.
Ebu İdris r.a. ertesi gün erkenden mescide gitti. O genci mescitte namaz kılar vaziyette buldu. Namazını bitirinceye kadar bekledi. Sonra karşısına geçip selam verdi ve gence şöyle dedi:
- Seni Allah için seviyorum.
Muaz b. Cebel r.a.:
- Allah için mi? dedi. Ebu İdris r.a.:
- Allah için, dedi.
Muaz b. Cebel r.a. Ebu İdris r.a.'ın elbisesinin kuşağından tutup kendine doğru çekti ve şöyle dedi:
- Müjdeler olsun sana! Çünkü ben Allah Resulü'nden şöyle duydum: “Allah Tealâ buyuruyor ki: Benim rızam için birbirini sevenlere, benim rızam için birlikte oturup sohbet edenlere, benim için birbirlerini ziyaret edenlere ve benim rızam için malını ve gücünü sarf edenlere muhabbetim vacip olmuştur.”
***
Hz. Ali r.a. bir harpte müşriklerden birisiyle savaşıyordu. Zorlu bir mücadeleden sonra adamı yere düşürdü ve kılıcını adamın boynuna dayadı. Bu sırada adam Hz. Ali r.a.'ın yüzüne tükürdü. Hz. Ali adamı öldürmekten vazgeçerek hemen bıraktı ve geri çekildi. Müşrik hayretle sordu:
- Neden beni öldürmüyorsun?
Hz Ali r.a.:
- Seninle Allah için dövüşüyordum ve seni onun yolunda öldürecektim. Fakat sen bana tükürünce nefsim adına hiddetlendim. İşime kendi öfkem karıştığı için niyetim zedelendi. Onun için seni öldürmedim, dedi. Adam:
- Seni kızdırayım da beni çabucak öldüresin diye yüzüne tükürmüştüm. Mademki dininiz bu kadar saf ve halis, muhakkak hak dindir, dedi ve müslüman oldu.[11]
***
EN BÜYÜK NİMET
Allah için sevmek, Allah için kızmak, imanın en güvenilir ve en sağlam kulplarındandır. Nitekim Hz. Peygamber [sallallâhu aleyhi ve sellem], "İmanın en sağlam kulpu, Allah için sevmek ve Allah için buğzetmektir"[12] diye buyurmuştur.
Müminin en üstün hasleti; sevdiğini, Allah için sevmesi, sevmediğini de Allah için sevmemesidir. İmanın kemalini ve Allah sevgisini bu güzel haslet kazandırır. Mümin bu haslet ile imanın zevkine erişir. Yine bu haslet, Allah için olan amelin en halisidir. Nitekim Resûl-i Ekrem [sallallâhu aleyhi ve sellem], Abdullah b. Ömer'e [radıyallâhu anhüma] bir nasihatinde şöyle buyurmuştur:
"Allah için sev, Allah için darıl, Allah için anlaş, Allah için bozul, velilik mertebesini ancak bununla elde edebilirsin. Namazı ve orucu çok olsa bile bu minval üzere olmayan kişi imanın tadını alamaz."[13]
Allah'ın sevdiklerini sevmek herkese nasip olmaz. Zira Allah'ın veli kullarına muhabbet, insanı saadete ulaştırır. Allah'ın dostlarını sevmekte Allah Teâlâ'nın muhabbet eseri vardır. Çünkü Allah dostlarını seven Allah için sever. Her insan bu muhabbeti hâsıl etmeye ve kemale erişmeye gayret etmelidir.
Allah için sevenlerin hediyesi, Allah'ın sevgisi, cenneti ve cemâlidir. Her şeyi sadece nefis, şehvet, şöhret, servet için sevenler, sevgiyi zayi etmişlerdir. Bunun cezası, sevdiklerinden bir fayda görmedikleri gibi, ebedî sevgiden ve Allah'ın cemâlini seyretmekten mahrum kalmaktır. Bu ne büyük bir azaptır. Allah için sevmek, insana verilmiş en büyük bir nimettir. Kâinatın harcı, sevgi ile yoğrulmuştur. Bu sevginin kaynağı Allah Teâlâ'dır. Kâinatı saran bu sevgi, Allah'ın sonsuz rahmetidir. Ebû Zerr'in [radıyallâhu anh] bildirdiği bir hadiste Resûlullah Efendimiz [sallallâhu aleyhi ve sellem] şöyle buyuruyor:
"Amellerin en faziletlisi Allah için sevmek, Allah için nefret etmektir."[14]
Aslında sevgi ve nefret, insanın gönül halini ve akıl seviyesini ortaya koyan iki özelliktir. Bir insanı tanımak için, onun kimi sevdiğini ve neden nefret ettiğini sormalıdır. İnsanın adaletini kızgınlık anında görmelidir. Mertliğini, kavgasında seyretmelidir. Akıl seviyesini, sevdikleriyle ölçmelidir. İnsanı kalbi temsil eder; kalbin içini, davranışları dışa döker.
Allah Teâlâ'nın sevdiği şeyleri seven kalp, cennet yolundadır; meleklerin ahlâkındadır, ilâhî nur ve nazar altındadır; bu gönül sahipleri Allah'ın dostlarıdır.
Haram işleri seven, zulmü beğenen, zalime özenen, hak ve hayırdan nefret eden gönüller, sevgiyi zayi etmiş, nefsin emrine girmiştir. Bu gönlün sahipleri, şeytanın dostlarıdır.
Hz. Ömer [radıyallâhu anh] ve oğlu Abdullah'ın [radıyallâhu anh] şöyle dedikleri rivayet edilmektedir:
"Bir adam gündüzleri devamlı oruç tutsa, geceleri sürekli ibadetle geçirse, fakat yüce Allah için sevip Allah için kızmazsa, bu yaptıkları ona hiçbir fayda sağlamaz."[15]
Allah İçin Sevmek ve Allah İçin Buğzetmek
Haberde geldiğine göre Cenab-ı Hak c.c. şöyle buyurur:
– Ey Musa Sırf benim için yaptığın bir amelin var mı?
– Ya Rabbi! Senin için namaz kıldım, oruç tuttum, rızan için sadaka verdim, secde ettim, sana hamd ettim, kitabını okudum ve seni zikrettim!
– Ey Musa! Namaz senin için kılavuz, oruç sana kalkan, sadaka sana gölgeliktir. Yaptığın tesbihler cennette senin için ağaç, benim için kitabımı okuman senin için huri ve saray, beni zikretmen de senin için nurdur! Benim için hangi ameli yaptın?
– Ya Rabbi! Senin rızan için olan bir ameli bana göster, onu işleyeyim!
– Ey Musa! Bir dostu hiç benim için dost edindin mi? Yine bir düşmanı hiç benim için düşman belledin mi?
Musa a.s., Allah dostlarını sırf Allah için sevmenin ve düşmanlarına da sırf O’nun rızası için buğz etmenin en üstün amel olduğunu anladı.[16]
***
O'NUN SEVDİKLERİNİ SEVMEK
Veli, Allahu Tealâ’nın dostu demektir. Bir müminin, ‘Ben Allah’ın dostlarını sevmiyorum.’ demesi mümkün değildir. Derse küfre düşer. Velileri ölçüsüz yücelten ise şirke girer. Böylece, birisi inkâr etmekle, diğeri de aşırıya gitmekle tehlikeye düşer. Demek ki, doğrudan imanımızı ilgilendiren bu konuda ölçüyü bilmemiz gerekiyor.
Hiç şüphesiz, mutlak sevgiye layık olan Allahu Tealâ’dır. Sevgiyi ve sevdiklerimizi yaratan O’dur. Sevgi, Allahu Tealâ’nın bir sırrı ve insanlığa en güzel hediyesidir. Onu Allah için yerinde kullanmak gerekir.
Bir şahsı veya bir şeyi Allah’ı sever gibi sevmekle, Allah için sevmek arasında fark vardır. Allah için sevmek, Allahu Tealâ’nın: “Bu benim sevdiğimdir; onu siz de seviniz.” dediği şeyleri ve şahısları Allah’ın rızasına ulaşmak için sevmektir.
Allah sevgisini tatmanın ve ispat etmenin tek yolu Yüce Allah’ın sevdiklerini sevmektir. Herkes kalbindeki Allah sevgisini kendisi ölçebilir. Bunun yolu, Allahu Tealâ’nın sevdiği şeyleri ne kadar sevdiğimize ve onlara ne derece değer verdiğimize bakmaktır. Mesela Allah’ın sevgilisi Hz. Peygamber (A.S.), kendisini anne-baba, evlat ve bütün insanlardan daha fazla sevmeyen müminin gerçek imana ve Allah’ın dostluğuna ulaşamayacağını belirtmiştir. (Buharî, Müslim)
Allah için sevilecek kimselerin başında, peygamberlerden sonra Ashab-ı Kiram gelir. Sonra kâmil mürşidler ve diğer bütün müminler gelir.
Her devirde Allah için sevilmeye layık, canını ve malını Allah yoluna adamış öyle kâmil veliler bulunur ki, onlar ilahi aşk için bir merkez durumundadır. Allahu Tealâ yeryüzünde en büyük sermaye olan ilahi aşkı onların kalbine emanet etmiştir. İlahi aşk ve edeb onların her şeyine yansımıştır. Onlar Allah’ın boyası ile boyanmıştır. Onların kalbine bağlanan kalpler, nasip, niyet, samimiyet ve kabiliyetlerine göre o aşktan nasiplenirler. Bu sevgi kalbi saflaştırır, insanı olgunlaştırır.
Allah dostları, yeryüzünde Allahu Tealâ’nın en canlı şahididir. Her şeyleri ile O’nu tanıtır, O’nu hatırlatırlar. Onların yüzüne bakanlar Allah’ı zikreder. Haline uyanlar tevbeye sarılır, takvaya ulaşırlar. Meclislerine katılanlar, günahlardan arınmış olarak kalkarlar. Allah Rasulü (A.S.) buyurur ki:
“Yeryüzünde zikir meclislerini dolaşan ve onların amelini göğe çıkaran meleklere Allahu Tealâ, onların halini sorduktan sonra:
‘Sizleri şahit tutarak söylüyorum, ben onların hepsini affettim’ buyurur. Bunun üzerine içlerinden bir melek
‘Ya Rabbi, onların içinde bir kimse var ki onlar gibi zikir ehli değildir. Onların arasına zikir için değil, bir ihtiyacı için gelmiştir, onu da mı affettin?’ deyince Allahu Tealâ:
‘Onlar öyle bir topluluktur ki onlarla oturan âsi olmaz, onu da affettim’ buyurur.” (Buhari, Müslim)
Üstad Bediüzzaman (Rh.a)’ın belirttiği gibi, Allah dostlarına ve onların bağlı olduğu silsileye azıcık muhabbet eden bir kimse, bu muhabbetin bereketi ile imanını kurtarır. Günaha girse bile küfre girmez. Yüzüne baktığı, elinden tuttuğu velinin muhabbeti, ona Allah’ı inkâr ettirmez. Bu da ona yeter.
Allah için olan sevgi samimiyet ister. Samimi olan kimse, sevdiğini razı etmeye gayret eder. Allahu Tealâ’nın bütün müjdeleri ihlâs ve samimiyete bağlıdır. Kudsi hadiste yüce Rabbimiz:
“Benim rızam için birbirlerini sevenler nerede? Hiçbir gölgenin bulunmadığı bu mahşer gününde onları kendi rahmet gölgemde gölgelendireceğim.” (Müslim) buyurarak bu büyük iltifatı ihlasa bağlamıştır.
Ayrıca bu sevgiye sevinmek ve onu korumak gerekir. Büyük arif İmam-ı Rabbani (k.s.) bu sevginin kıymetini şöyle belirtir: “Allah dostlarını sevmeyi en büyük nimetlerden birisi saymalıdır. Cenab-ı Hak’tan bu sevgide samimiyet ve istikamet üzere olmayı istemelidir. Bu büyüklere bağlılık sebebiyle hâsıl olan az şey de çok kabul edilmelidir. Zira o az değildir.” (Mektubat)
Büyük veli İmam Şa’ranî (K.S.)’yi dinleyelim: “Allahu Tealâ bir müridin kalbini kâmil bir mürşidde topladıktan sonra, artık onun dünyada hiçbir şeye iltifat etmemesi gerekir. Çünkü dünya ve ahirette ona ne nasib edilmişse işte önündedir; nasibini almaya baksın. Mürşidim Ali b. Vefâ (K.S.) derdi ki: Eğer hakiki bir mürşid bulursan, kendi hakikatını bulursun. Hakikatını bulduğunda da Allahu Tealâ’yı bulursun. Allah’ı bulunca her şeyi bulmuş olursun. Bütün mesele, böyle bir mürşidi bulmaktır. Bunu iyi anla ve öyle birisini bulunca onu bir ganimet bil.” (Envaru’l-Kudsiyye)
Bu ganimet dünya servetlerine benzemez. Allah için yapılan dostluklar zayi olmaz, ölümle son bulmaz. Kıyamette geçerli tek sermaye, Allah için olan işler, sevgiler ve sevgililerdir. Yüce Rabbimiz, bütün sevenlere şu uyarıyı yapmıştır: “O gün (Allah için birbirini seven) muttakîlerin dışında bütün dostlar birbirinin azılı düşmanı olur.” (Zuhruf/67).
Öyleyse yarın düşmanlığa dönüşmeyen dostluğun peşine düşmelidir. Allah dostlarıyla ömrünü geçirenler asla pişman olmayacak ve bu dostluk ölümle son bulmayacaktır. Hz. Peygamber (A.S.)’ın: “Kişi sevdikleri ile beraberdir” (Buharî, Müslim) hadisi, ahirette mutlaka gerçekleşecektir.
Ancak bu hadiste sevenlere bir müjde olduğu kadar, bir tavsiye ve bir uyarı da vardır. Müjdeyi Ebû Zer el-Gıfarî (R.A.) anlatıyor: “Hz. Peygamber’e:
‘Yâ Rasulallah! Hayırlı bir topluluğu sevdiği halde, onlar gibi amel etmeye güç yetiremeyen kimse hakkında ne buyurursunuz?’ diye sordum. Rasulullah Efendimiz (A.S.):
‘Ey Ebû Zer! Sen sevdiklerinle beraber olacaksın.’ buyurdu. Ben de:
‘Şüphesiz ben Allah ve Rasulünü seviyorum’ dedim. Efendimiz (A.S.):
‘Muhakkak ki sen, sevdiklerinle berabersin’ buyurdu.” (Buharî, Darimî)
Allah dostlarını samimi olarak seven fakat onlar gibi güzel amel edemeyip hasretini çeken kimseye işte bu müjde yeter.
Hadisten çıkan tavsiye de şudur: Kimi seviyorsan onunla aynı yolda, aynı halde, aynı ahlâkta ol; sevgin dilde kalmasın, sevginde yalancı olma, sevdiğinin hallerine yabancı kalma. Allah dostlarını seviyorsan onlara benze, onların yaptığı güzel amellerden sen de yap, onlar gibi zikir ehli ve halka karşı merhametli ol! Evliyayı seven, eşkıyalık yapmasın!
Hadisteki gizli uyarı da şudur: Herkes kalbindeki asıl sevgi ve niyet ile değerlendirilir. Söze değil kalbe bakılır. Allah’ı ve O’nun dostlarını seviyorsanız, bunu itaat ve edeb ile ispat edin. Kalbe kötü arzu ve sevgiler hâkimse, sözle seviyorum demek bir şey ifade etmez. Yahudi ve Hıristiyanlar: “Biz Allah’ın oğulları ve dostlarıyız!” dediklerinde, Allahu Tealâ: “Öyleyse günahlarınız yüzünden Allah size niçin azap ediyor?” (Maide/18) buyurarak, halleri ve yolları yanlış olduğu için sevgilerinin yalan olduğunu belirtmiştir.
Bir kimsenin Allah için sevilmesi için keşif-keramet sahibi olması şart değildir. Onun ihlas, edeb ve istikamet sahibi olması yeterlidir. Allahu Tealâ kimseyi etine-kemiğine, süsüne-lüksüne, nesebine-milletine, rengine-cinsine bakarak sevmez. O ancak, iman, irfan, aşk ve edeb sahibi müttaki kullarını sever. Her cinsten, her kesimden ve her milletten Allah’ın dostları bulunur. İrşadla görevli olanların dışındaki velilerin çoğu gizlidir. Bunun için herkese karşı edebli davranmaya dikkat etmelidir.
Allah için sevilen bir velinin irşadı ne kadar büyük olursa olsun, hiçbir veli hiçbir peygamberden üstün değildir. Fazilet olarak bütün veliler Ashab-ı Kiram’dan sonra gelir. İlim, irşad ve edebiyle sevilen bir velinin hangi makamda olduğunu bilmek, kimseye şart ve lazım değildir.
Bir insan mürşidini kendi terbiyesi için en yetkili ve rehber olarak görmelidir. Fakat taassuba düşüp, “benim mürşidimden başka yeryüzünde mürşid bulunmaz” dememelidir.
Bütün veliler ve mürşidler birbirlerinin kardeşleridir. Öyleyse, Allah için hepsinin sevilmesi ve hayırla anılması gerekir. Dengesiz bir sevgi sarhoşluğu ile mürşidimi öveceğim ve herkese sevdireceğim diye başka mürşidleri küçümsemek, arkalarından çekiştirmek ve edeb dışı davranışlara girmek kesinlikle doğru değildir.
Gerçek veliler, talebelerinden kendileri için övgü değil, Allah için edeb beklerler. Bir arifin belirtiği gibi; “Gerçek mürid, mürşidi ile övünen kimse değildir. Asıl mürid, mürşidinin onunla övündüğü kimsedir.”
Kâmil mürşidler, dini ve büyükleri kullanarak dünyalık kazanmaya çalışan kimselerden de nefret ederler. Neye muhtaç olduğumuzu ve kimden ne istediğimiz iyi bilmeliyiz. Allahu Tealâ, Yüce Rasulüne: “Habibim! Benden ne istersen iste?” buyurunca, Efendimiz (A.S.): “Allahım senden sevgini, seni sevenlerin sevgisini, beni senin sevgine ulaştıracak amellerin sevgisini istiyorum” dileğinde bulunmuştur. (Tirmizî, Ahmed)
Allah için sevenlerin gözü aydın olsun.[17]
[2] Ebû Davud. Sünnet, 15 (nr. 4681); Tirmizi, Kıyâmet, 22 (nr. 2642)- Ahmed b. Hanbel el-Müsned, 3/440; 5/247; Münzirî, et-Tergib vet-Terhib. nr. 4454
[4] İbnü'l-Mübârek, Kitâbü'z-Zühd, nr. 353.
[5] Gazzâli, İhyâü Ulûmi’d-Dîn, 3/223
[6] Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 4/286; Beyhakî, Şuabü'l-İmân, nr. 13; Heysemî, Mecmau'z-Zevâid, 1/89.
[7] Ebû Davud Sünnet, 15; Tirmizi, Kıyâmet, 60; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 3/430; Hâkim, el-Müstedrek, 1/61: Ebu Ya'lâ, Müsned, nr. 1483
[9] Hâkim, el-Müstedrek, 2/291; Ebû Nuaym, Hilyetu’l-Evliya, 9/264; Münzirî, et-Tergîb vet-Terhîb, nr. 4463.
[10] Siraceddin Önlüer, Kalbin Hastalıkları 2/188
[11] Elvida Ünlü, Semerkand Dergisi, 84. sayı
[12] Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 4/286.
[13] Tirmizi, Sıfatü'l-Kıyâme, 60
[14] Ebû Davud, Sünnet, 2 (nr. 4599); Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 5/146.
[15] Ebû Tâlib el-Mekkî, Kûtü'l-Kulûb, 2/218; Gazâlî, İhyâü Ulümi'd-Din. 2/936; Sühreverdî, Avârifü'l-Maârif, s. 429.
[16]İmam Gazâlî, Mükâşefetü'l-Kulûb, 100
[17] Dilaver Selvi, Semerkand Dergisi
